Bahreyn
Bahreyn, GENEL BİLGİLER. Yüzölçümü: 678 km². Başkenti ve en büyük kenti: Mename (150 000 nüf.; 1992 tah.).
TOPLUM YAPISI. Nüfus (1992 tah.): 536 000; nüfus yoğunluğu: Km²'ye 790 kişi. Nüfus dağılımı
(1992): Kentlerde % 81, kırsal kesimde % 19. Yıllık nüfus artış hızı (1992): % 2,4. Resmî dili: Arapça. Başlıca dinleri: İslâm.
EĞİTİM VE SAĞLIK. Okuma yazma oranı (1990 tah.): Erişkin nüfusun % 77'si. Üniversite sayısı (1990): 1. Hastane yatak sayısı (1987): 1 612. Hekim sayısı (1989): 664. Ortalama ömür (1991): Kadınlarda — 74; erkeklerde — 70. Bebek ölüm oranı (1992): 1 000 canlı doğumda 20. EKONOMİ. GSMH (1989): 3,4 milyar dolar; kişi başına ulusal gelir: 7 000 dolar. Etkin nüfus dağılımı (1986): Tarım — % 2,-madencilik — % 3; imalat sanayisi — % 8; inşaat — % 21; hizmetler — % 37; kamu hizmetleri, ulaşım ve iletişim — % 11; ticaret ve finans — % 18. Dış ticaret (1989 tah.): Dışalım. — 3,0 milyar dolar; dışsatım — 2,7 milyar dolar. Ticaret yaptığı başlıca ülkeler: Suudi Arabistan, Japonya, Birleşik Arap Emirlikleri. Para birimi: 1 Bahreyn dinarı=100 fil. YÖNETİM. Türü: Monarşi. Yasama gücü: Millet Meclisi (1975'te dağıtılmıştır). Yönetim bölümlenmesi: 12 belediye.
ULAŞIM. Demiryolları (1992): Yok. Karayolları (1988): Toplam 2 614 km. Başlıca limanları: 1. Başlıca havalanları: 1.
Basra körfezinde adalar üstünde kurulu devlet. Suudi Arabistan ile Katar yarımadası arasındaki bir grup küçük adayı içeren bağımsız bir emirlik olan Bahreyn'in yüzölçümü 678 km², nüfusu 536 000'dir. Adaların en büyüğü (572 km²) olan Bahreyn adasında yer alan başkent Mename'de (ya da Manama), ülke nüfusunun % 30'a yakını yaşar. Bahreyn'in petrol üreticisi olarak önemi azalmakta, ama stratejik konumundan dolayı önemli bir ticaret merkezi olma niteliği sürmektedir.
BAHREYN YÜZEY ŞEKİLLERİ VE TOPLUM YAPISI
Birbirine bir dalgakıran üstünden geçen karayoluyla bağlı en önemli iki ada Bahreyn ve el-Muharrak'ın yanı sıra Havar adacıkları topluluğu, Sitre, Umm Nasan ve Nebi Salih adalarını içeren Bahreyn'de, bütün adalar küçük ve alçaktır. Yalnızca Bahreyn adasının orta kesiminde, yükseltisi 135 m'yi bulan çıplak bir kireçtaşı yaylası yeralır.
İklim sıcak, yağışlar çok azdır. Yaz ayları sıcaklık ortalaması 34 °C (gündüzleri sıcaklık 41 °C'ı aşar), kış ayları sıcaklık ortalaması 17 °C'tır. Nispi nem oranının yılın büyük bölümünde % 70-% 80 arasında olmasına karşılık, yıllık yağış ortalaması yalnızca 76 mm'dir. Bahreyn nüfusunun çoğu Araptır ve nüfusun % 65'i adaların yerlisidir. Ülkede ayrıca birçok Hintli, İranlı, PakistanlI, Avrupalı ve Amerikalı yaşar. Resmî dil Arapça'dır; ama Farsça ve İngilizce de konuşanların oranı yüksektir. Nüfusun % 95'i müslümandır ve İslâm resmî dindir. Petrol gelirlerinin 1980 yıllarında azalmasına karşılık, petrol satışından elde edilen gelirin akıllıca kullanılmasıyla, kent hizmetlerinde (hastaneler, yollar, kamu hizmet şirketleri, eğitim) yüksek bir standarta ulaşılmıştır. Sağlık ve eğitim hizmetleri ücretsizdir.
BAHREYN EKONOMİSİ
1931'de bulunan petrol, uzun süre Bahreyn'in temel ürünü olmuş, ama rezervlerin küçüklüğü| ve XX.jyy'ın sonuna doğru tükenecek olması yüzünden, ekonomiyi canlandırıp başka gelir kaynaklarına yöneltmek için büyük çabalar harcanmıştır. Bu kaynaklar arasında yerel petrolü ve Suudi Arabistan'dan gelen petrolü işlemek için büyük bir rafineri, elektrik gücünün doğal gazla sağlandığı dev bir alüminyum dökümevi, çelik kurşun üreten bir fabrika, petrol arıtmayla, alüminyum dökümüyle ilgili yan sanayiler sayılabilir.
Zengin körfez ülkelerinden çeşitli yardımlar alan Bahreyn, bölgenin başlıca bankacılık merkezi haline gelmiştir. Ayrıca depolama ve gemi onarımı olanakları (dev tankerler için bir kuru havuz), Körfez bölgesinde önemli bir taşımacılık ve ticaret merkezi olmasını sağlamıştır. El-Muharrak'ta önemli bir uluslararası havaalanı ve Mina Sulman limanında bir serbest ticaret bölgesi kurulmuştur. Bahreyn adasının kuzey kıyısında, kaynak suları sayesinde geniş bir arazide hurma ve birincasıf yetiştirilmesine, ayrıca az miktarda pirinç tarımı, turunçgil ve sebze yetiştiriciliği yapılmasına karşın, tarım üretimi yeterli değildir ve besin dışalımı yapmak zorunda kalınmaktadır.
BAHREYN TARİH VE DEVLET YAPISI
İ.Ö.III.binyılda büyük ticaret merkezi Dilmun'un kurulduğu Bahreyn, eski çağlarda inci üretimiyle ün salmış, yaklaşık sekiz yüzyıl boyunca bağımsız bir müslüman Arap devleti olduktan sonra, Portekiz (1521-1602) ve İran (1602-1783) egemenliği altında kalmıştır. 1783'ten başlayarak Halife ailesinin yönettiği Bahreyn, 1820 ve 1861'de imzalanan anlaşmalarla İngiliz korumasına girmiş, 1971'de bağımsızlık tanınmasından sonra, Birleşik Arap Emirlikleri'ne katılmayı reddetmiştir. 1973'te bir Anayasa'nın hazırlandığı, ama ilk olarak 1973'te toplanan Millet Meclisi'nin 1975'te dağıtıldığı ülkede, o tarihten sonra parlamenter rejime dönülmemiştir ve bütün yetkiler emirdedir. İlk olarak 1949'da ABD'ye deniz üsleri kurma hakkı tanıyan Bahreyn, 1991 Körfez Savaşı sırasında, Irak'a karşı müttefik kuvvetlerin yanında yer almıştır.
