Bingöl
Bingöl, Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Fırat bölümünde Yüzölçümü 8 125 km², nüfusu 1990 sayımına göre 250 966, merkezi Bingöl kenti olan Bingöl ilinin 8 ilçesi vardır: Merkez, Adaklı, Genç, Karlıova, Kiğı, Solhan, Yayladere, Yedisu.
Kuzeyde Erzurum, doğuda Muş, güneyde Diyarbakır, batıda Elazığ ve Tunceli, kuzeybatıda Erzincan illeriyle sınırlı olan Bingöl ilinin yüzey şekilleri engebelidir. Ovalık kesimler az yer tutar. Başlıca dağlar, ilin güneyinde ve kuzeyinde yer alır. Bu iki dağlık kesim arasına girmiş olan Muratsuyu vadisi, yer yer ova gibi genişler. Güneyde, Güney Doğu Toroslar'a bağlı doruklar yükselir. Akçakara dağı üstünde 3 000m'ye yaklaşan yüksekliklere raslanır(2 940 m). Daha kuzeyde Şerafettin dağları, en kuzeyde de Şeytan ve Karagül dağları yer alır. İle adn vermiş olan Bingöl dağı kuzeydoğuda, Bingöl-Erzurum-Muş illerinin birbirine komşu olduğu köşededir. En yüksek noktası 3 193 m'yi bulan bu dağ, yanardağ krateri aşınarak ortadan kalkmış eski bir lav yığınıdır. Üstünde. Dördüncü Zaman'ın buzul döneminde, buzul aşındırmasıyla oyulmuş çukurlarda suların toplanmasıyla oluşmuş çok sayıda göl vardır. Adı da bu özelliğinden kaynaklanır.
birgöl ilinde kışlar sert ve sürekli karlı, yazlarsa vadi tabanlarında sıcak, yayla kesimlerinde serin geçer, il merkezindeki meteoroloji istasyonunun verilerine göre, en soğuk ay ortalaması -14 °C, en sıcak ay ortalaması 26,7 °C'tır. Günümüze kadar kaydedilen en düşük sıcaklık -20,5 °C (2.2.1967), en yüksek sıcaklık 41,2 °C'tır (17 ve 19 Temmuz 1965); yıllık yağış ortalaması 910 mm'dir. Ortalamalara göre yılda 22 gün kar yağmakta ve yağan kar 80 gün yerde kalmaktadır.
Bingöl ilinin dağlık kesimlerinde, seyrek meşe ormanlarına raslanır. Ovalık kesimlerde, doğal bitki örtüsü bozkır (step) görünüşündedir.
İl sularının bütününe yakın büyük bölümü, Murat suyunda toplanır. Murat'a ulaşan sular arasında en önemlileri, Bingöl dağının batı ucundan gelen Göynük (Goynik) suyu ile batıdaki Peri suyudur. İlin en güney kesiminden çıkan bazı sular, güneyde Dicle havzasına yönelirler.
ilde büyük göl olmamakla birlikte, Bingöl dağında, dağın, ilin ve in merkezinin adlarının kaynaklandığı çok sayıda küçük buzul gölü vardır.
1990 sayımının sonuçlarına göre Bingöl ili sınırları içinde 250 966 kişi yaşar. 1985-1990 arasında yıllık nüfus artış hızı il merkezinde ve ilçe merkezlerinde %o 44,88, kırsal kesimde -11,54, ortalama ‰ 6,19 olarak, Türkiye ortalamasının (21,71) çok altında gerçekleşmiştir.
EKONOMİ:
Bingöl ilinin ekonomik etkinliklerinin başında hayvancılık gelir. Hayvancılığın bu kadar gelişmesinde, otlakların geniş yer tutmasının rolü vardır: il topraklarının yarıya yakını, çayır ve otlaklarla örtülüdür. En çok koyun yetiştirilir. Kıl keçisi sayısında eski yıllara göre azalma görülmektedir.
Çayır alanlarının fazla yer tutması, ekili-dikili alanların gelişmesini engellemiştir. Bu nedenle, tarım, ekonomik etkinlikler arasında her zaman hayvancılıktan sonra ikinci planda kalmıştır. En çok buğday ekilirse de, üretim fazla değildir. Sanayi bitkileri arasında, şekerpancarı yetiştirilir. Elde edilen ürün, Elazığ fabrikasına gönderilir. Çok az miktarda da tütün ekilir.
ilin yer altı gelir kaynakları, henüz tam anlamıyla tanınmış değildir. Karlıova çevresinde linyit yatakları bulunduğu bilinmektedir. Sanayi bakımından da Bingöl, ülkemizin en geri kalmış illeri arasındadır. Turizm, özellikle dağ turizmi yönünden zengin potansiyeli olmakla birlikte, değerlendirilmeyi beklemektedir.
ULAŞIM:
Ulaşım bakımından, batı-doğu doğrultulu iki ana eksen, ilin can damarıdır: Elazığ-Van karayolu ve Haydarpaşa-iran demiryolu. Bunların birincisi ilin merkezinden, İkincisi Genç ilçesinden geçer.