Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Erasistratos

  • Okunma : 524

Erasistratos, Eski Yunan hekimi ve anatomi bilgini (Keos adası İ.Ö. 300'e d.-Anadolu İ.Ö. 240'a d.). Kadavra üstünde ilk bilimsel araştırmaları yapan Erasistratos'un laparotomi (karın açma) ameliyatını da ilk olarak gerçekleştirdiği sanılmaktadır. Latince yazan Hollandalı hümanist (Rotterdam 1469'a d.- Basel 1536). Rahip olarak (1487) Gouda yakınında bir manastıra giren Desiderius Erasmus, sonradan papadan rahiplik yemininden bağışlanmasını isteyerek, düşlerinin ülkesi İtalya'ya gitmenin yollarını aradı. 1506'da Bologna'da sanat doktorasını verip, bir süre Venedik ve Roma'da yaşadı. 1509'da Kral Henry Vlll'in çağrısıyla İngiltere'ye gidip, Thomas More ve Colet'le tanışarak, günden güne Roma'nın katı öğretisinden uzaklaştı. Basel'e yerleşerek, protestanlar ile katolikler arasındaki din kavgalarına fazla karışmadan yaşadı.

Başlıca yapıtı olan Deliliğe Övgü (Encomium Moriae, 1509) önce Latince yayıklanan, sonra Almanca'ya çevrilen (1509) Erasmus, bu yapıtında dâhice bir alegoriyle, çağının derinlemesine bir eleştirisini yapmıştır: Paraya ve kadınlara taparcasına tutkunluk; din adamlarının ve skolastik felsefenin kesin egemenliği.

Erasmus hep Luther'e karşı çıkmaktan kaçınmıştır. 1527'de Luther'in Paradoxon’larına Hyperaspistes Adversus Servum Arbitrium Lutheri (Luther’in Cüzi İstemine Karşı Polemik) adlı yapıtta cephe almasının, yansız tutumunu kınayan din adamlarının etkisiyle olduğu sanılır. Aslında, yapıtlarıyla Alman halkında katolik din İdamlarına karşı kini pekiştirmiş ve Reform hareketinin gelişmesini hızlandırmıştır.

Öbür yapıtları: Adagiorum Chiliades (Eski Sözler, 1508), Enchiridion Militis Christiani (Hıristiyan Savaşçının Elkitabı, 1508), İnstitutio Principis Christiani (Hıristiyan Prenslerinin Eğitimi, 1515), Colloquia Familiaria (Bilimsel Tartışmalar, 1518), De Optimo Genere Bene Dicendi (Belagat Sanatı), De Pueris İnsitituendis (Çocukların Eğitimi, 1529).