Gine
Gine, Batı Afrika'da devlet. Kuzeyde Gine-Bissau ve Senegal, doğuda Mali ve Fildişi Kıyısı, güneyde Liberya ve Sierra Leone, batıda Atlas okyanusuyla sınırlı olan Gine, 1958'e kadar bir Fransız sömürgesiyken, o tarihte Ahmet Sekou Toure'nin önderliğinde bağımsızlığını elde etmiştir.
YÜZEYŞEKİLLERİ VE TOPLUM YAPISI
Ülkenin başkenti Conakry'nin yeraldığı dar, yer yer bataklık kıyı şeridinin arkasında, yaklaşık 64 km genişliğinde kıyı ovası uzanır. Doğuda Futa Calon dağları, kenarları dik vadilerle (Senegal ve Nijer ırmaklarının vadileri) yarılmış bir yayla oluşturur. Gine'nin orta-batı bölümünün büyük kesimini kaplayan bu yaylanın hemen doğusunda, savanalarla örtülü Nijer ırmağının yukarı kesimi vadisi yayılır. Güneyde ormanlarla kaplı Gine yaylasında, ülkenin en yüksek noktası, Nimba dağında 1 752 m'yi bulur.
Tropikal iklim etkisindeki Gine'de, yağış mevsimi nisandan ekime kadar sürer. Yıllık yağış miktarları Gine yaylasında 1 500 mm'den kıyıdaki Conakry'de 4 320 mm'ye kadar değişir. Yıllık sıcaklık ortalaması ülkenin büyük bölümünde 26 °C'tır.
Gine'de yaşayan halklar 3 büyük etnik topluluğa ve 15 alt öbeğe ayrılabilir. Kıyıda ve arkasındaki ovada, nüfusun yaklaşık % 11 'ini oluşturan Susular, tarımla uğraşırlar. Futa Calon'da yaşayan, göçebe büyükbaş hayvan yetiştiriciliğiyle geçinen Pöller nüfusun % 39'unu, Gine yaylasındaki yaşayan Malinkeler de kabaca % 23'ünü oluştururlar. Orman topluluklarının başlıcaları Kissiler(%6), Guerze-Kpelleler (% 4,6), Komalar, Manonlar ve Lomalardır. Resmî dil Fransızca olmakla birlikte, nüfusun yalnızca küçük bir bölümü tarafından konuşulur. Nüfusun üçte ikiye yakını müslümandır; geri kalanların büyük çoğunluğuysa geleneksel dinlere bağlıdır.
Bebek ölüm oranının çok yüksek olması nedeniyle, Gine'de yıllık nüfus artış hızı Afrika ortalamasının altındadır. Kırsal alanlardan kentlere, özellikle de Conakry'ye yoğun bir göç vardır. Eğitim ücretsizdir; ama 7-12 yaş arasındaki çocukların çok azı okula gitmektedir.
EKONOMİ
Gine dünyanın en yoksul ülkelerinden biridir. Buna karşılık yeraltı gelir kaynakları bakımından zengindir. Dünyadaki boksit (alüminyum yapımında kullanılır) yataklarının yaklaşık üçte birinin bulunduğu ülke, dünyanın ikinci büyük boksit üreticisidir. Ayrıca önemli demir filizi, uranyum, elmas ve altın yatakları vardır. Madenler toplam dışsatım gelirlerinin % 90'ından çoğunu sağlar. Sanayinin GSMH'deki payı çok küçüktür ve boksit işlenmesi dışında gelişmemiştir. Ülke topraklarının küçük bir bölümünün tarıma elverişli olmasına karşın, etkin nüfusun % 78'i tarımda çalışır. Ticarete yönelik ürünlerin (kahve, ananas, muz, hurma) toplam dışsatımdaki payı % 5'in altındadır. Sekou Toure, ekonominin aşağı yukarı bütün dallarını devletleştirmiş; ama ölümünden sonra, yeni hükümet, kurmuş olduğu sosyalist ekonomi yapılarının çoğunu ortadan kaldırmış ve ekonominin büyük bölümünü özelleştirerek, yabancı sermayeye (özellikle Fransız) ülke kapılarını açmıştır. Ama ekonomiyi liberalleştirmek için alınan önlemler, bir yandan besin ürünleri fiyatlarını artırırken, bir yandan da devlet işletmelerindeki işçilerin yarısından çoğunun işten çıkarılması, özellikle kentlerdeki işsizlik oranını önemli ölçüde artırmıştır.
TARİH VE DEVLET YAPISI
Gine'nin çeşitli yerlerinde bulunan Cilalıtaş devri aletleri, ülke topraklarına çok ender tarihlerde yerleşildiğini kanıtlamaktadır. Günümüzdeki Gine topraklarının bazı kesimleri Xl.yy'da GanaKrallığı'na, Xlll.yy'da Mali İmparatorluğu'na XVI. yy'da Songhay İmparatorluğu'na bağlanmıştır. 1700 yıllarının başında kuzeybatı kesimde bağımsız Pöl Krallığı, sonraki iki yüzyıl boyunca da iç kesimlerde küçük krallıklar kurulmuştur.
XVIII. yy'da kıyılarında Fransız, Portekizli ve İngiliz tüccarların ticaret yaptıkları Gine topraklarında Fransızlar ile İngilizler arasındaki çekişme, Fransızların üstünlüğüyle sonuçlandı ve 1895'te Gine, Fransız Batı Afrikası'na katıldı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Sekou Toure'nin kurduğu Gine Demokratik Partisi bağımsızlık savaşımını yürütüp, 1958'de yapılan halk oylamasından sonra, Gine'nin bağımsızlığı ilan edildi.
Bağımsızlıktan ölümüne (1984) kadar art arda cumhurbaşkanlığına seçilen Sekou Toure (siyah Afrika'da en uzun süre iktidarda kalan başkandır), başlangıçta SSBC ve Çin'le sıkı ilişkiler kurduysa da, daha sonra "Bağlantısız Ülkeler" topluluğuna katılıp, Batı'yla ilişkilerini düzeltti. Toure'nin ölümünden sonra iktidarı ele geçiren Lansana Conte başkanlığındaki askeri cunta, Gine Demokratik Partisi'ni kapatıp, siyasal tutukluları serbest bıraktı. Komşu ülkelerle ilişkileri düzeltip, serbest ekonomiye geçileceğini açıkladı (1986). Aralık 1990'da yeni bir Anayasa halk oylamasıyla kabul edilerek, Askeri Konsey'in yerine geçici hükümet kuruldu; ama Conte, cumhurbaşkanlığı görevini sürdürdü. Çok partili rejime 1995'te geçilmesinin öngörülmüş olmasına karşın, öğrenciler ve kalabalık halk gruplarının protesto gösterilerinin artması üstüne, Conte çok partili rejime geçiş sürecini hızlandırmak zorunda kalıp, Nisan 1992'de siyasal partilerin kurulmasına izin verdi. 1992 sonunda yasama meclisi seçimlerinin, 1993'te de cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılacağını açıkladı. Ama kısa süre sonra, seçimlerin belirsiz bir tarihe ertelendiğini bildirdi.