Keseğen
Asya’ da ve Avrupa’nın kuzeyinde yaşayan keseğenler sıçana benzeyen küçük kemirici memelilerdir. Batı dillerine hamster adıyla girmiş olan bu hayvanların 15 kadar türü vardır. Avurtlarındaki geniş keseler besinlerini taşımaya yarar. Gövdesi dolgun, kuyruğu çok kısadır. En iri türü olan kara karınlı keseğenin (Cricetus cricetus) uzunluğu 3-6 santimetrelik kuyruğu dışında 30 santimetreye ulaşabilir. Postunun üst bölümü kahverengi, alt bölümü siyahtır ve her iki yanında beyaz lekeler bulunur.
Avrupa’da ve Asya’nın batısındaki tarım alanlarında ya da bozkırlarda, toprağın altında kazdığı karmaşık yuvalarda yalnız yaşar. Yuvada tabanı otlarla kaplı odalar ve kışlık yiyeceklerin saklandığı depolar vardır. Genellikle meyve, sebze ve tahılla beslendikleri için bazen tarım alanlarına zarar verirler. Öte yandan baykuş, atmaca, kakım ve gelincik gibi hayvanlara yem oldukları gibi insanlar tarafından da avlanırlar.
Altın keseğen (Mesocricetus auratus) kısacık kuyruğuyla birlikte uzunluğu 20 santimetreyi aşmayan küçük ve sevimli bir hayvandır. Yumuşak postunun üst bölümü altın renginde, alt bölümü kirli beyazdır. Yabanıl örneklerine az rastlanan bu türden 12 yavru ve bir dişi Suriye’deki derin bir oyukta bulunmuş, yavruların ikisi İngiltere’ye götürülmüştür. Yeni çevrelerine kolayca uyum sağlayarak çoğalan bu hayvanlar gözde birer ev hayvanı olmuş, ayrıca laboratuvarlarda yaygın biçimde deney hayvanı olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Keseğenler kısa sürede eğitilebilir. Ama yalnız yaşamayı sevdikleri için evlerde de tek başlarına beslenmeleri zorunludur. Dibine talaş döşenmiş tahta bir kutu keseğen barınağı olarak kullanılabilir. Keseğen, kutunun bir köşesine yuva yapar ve besinlerini depolar. Bisküvi, havuç, yeşillik ve ara sıra verilecek ceviz, fındık gibi sert kabuklu yemişler keseğen için en uygun yiyeceklerdir. Keseğenler çok temiz hayvanlardır. Kutularının yalnızca küçük bir köşesini pisletirler. Ama kutu her hafta temizlenmeli ve üç ayda bir dezenfekte edilmelidir.
Gebelik dönemi 16 gün kadar süren dişiler yılda birkaç kez doğurabilir. Bir batında doğurdukları yavru sayısı bazen 12’yi bulur. Yavrular bir aylık olduklarında annelerinden ayrılabilirler. Çok azı iki yaşma kadar yaşayabilen bu hayvanlar iki aylıkken eşeysel olgunluğa erişir ve üremeye başlar.