Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Klavsen

  • Okunma : 667

Klavsen, Tuşlu telli çalgıların en basit olanı. Klavsenin derin olmayan dikdörtgen bir kutu içindeki telleri, alçak bir köprü üstünden, keçe kaplı susturuculara uzanır. Basılan bir tuş, ince bronz bir dokunaç çubuğunu kaldırır. Bu çubuk, teli harekete geçirerek, iki bölüme ayırır: Serbest olarak titreşen bölüm; susturulan bölüm. Sesin perdesini, telin, serbest olarak titreşen ucundan dokunaç çubuğuna kadar olan uzunluğu belirler. Tuş bırakılınca tel susturucu tarafından bastırılır. Vuruş mesafesinin kısa olması ve tele temas noktasının konumu nedeniyle, klavsenden çıkan ses yumuşak ve sevimlidir. Çalan kişinin tuşlara basış biçimine son derece uyumlu olan klavsen, dar ses alanı içinde ses gürlüklerinde (hafif ve yüksek) çeşitlemeye olanak verir. Piyano çekiçlerinin tersine, klavsenin dokunaçları titreşmeleri sırasında hâlâ tellere değer durumda kaldıkları için, çalgı vibrato etkiler (hızlı ve çok kısa ses dalgalanmaları) elde etmeye olanak verir.

Klavsen, XIV. yy. sonunda, hareketli bir eşik kullanılarak farklı perdeler üreten tek ya da daha çok sayıda telli bir çalgı olan polikordal monokorda bir tuş düzeneği eklenerek geliştirilmiştir. Rönesans'tan sonra Almanya, klavsenin başlıca yapım ve geliştirme merkezi haline gelmiş, lohann Sebastian Bach, oğulları ve çağdaşları tarafından beğenilen daha büyük çalgılar yapılmıştır. XVIII. yy'da klavsenin yerini, daha kullanışlı bir çalgı olan piyano almıştır.