Ludwig van Beethoven
Ludwig van Beethoven, Alman bestecisi (Bonn 1770-Viyana 1827). Küçük yaşta Mannheim okulunun ve Bach'ın Ayarlı Klavsen'inin etkisinde kalan Ludwig van Beethoven, seçici prensin orkestra klavsenciliğine getirilip (1783), en seçkin ailelerin çocuklarına piyano dersleri vermeye başladı. 1787'de Köln başpiskoposu tarafından, Mozart'la çalışması için Viyana'ya gönderildiyse de, kısa süre sonra, ağır hastalanan annesinin yanına döndü. 1792'de, Fransız ordularının Ren kıyılarını istilası sırasında, kesin olarak Viyana'ya yerleşip, Albrechtsberger ve Salieri'den ders aldı.İki yıl süreyle prens Lichnowsky'nin evinde yaşayarak kendini yalnızca beste yapmaya adadı. 1800'den başlayarak önce prens Lichnowsky'den, sonra arşidük Rudolf'tan yıllık bir ödenek aldıysa da, dostlarının dağılmaları ya da ölmeleri ve 1815'ten sonra yeğeni Karl'ın vesayetinin üstüne kalması nedeniyle, büyük maddi sıkıntılar çekti. 1800'den sonra kulaklarının gün geçtikçe duymamaya başlamasına karşın beste yapmayı sürdürüp, 1819'da kesinlikle duymaz olunca, doğaya sığındı ve yalnızlık içinde yaşamaya başladı.
Yapıtlarında klasik çizgiyi Bach,Haydn,Mozart'dan, doğmakta olan romantizme ulaştıran Beethoven, öğeleri kendisinden önce oluşturulmuş bir müzik dilini geliştirmiş ve doruğuna ulaştırmış, yeni geliştirme biçimleri bulmuş, ritme önde gelen bir yer vermeyi başarmıştır.
Beethoven özellikle çalgı için besteler yapmıştır, ama insan sesi için yapıtları da önemlidir: Birçok lied, arya ve kantat; Fidelio operası (1805, 1806 ve 1814'te üç kez düzenledi), solocular, koro ve orkestra için Re Major Missa Solemnis (1823), Christus am Ölberge (İsa Zeytin Dağında, 1803) oratoryosu.
Piyano için birçok çeşitleme dizisi (Diabelli'nin bir valsi Üstüne 33 çeşitleme [1823] vb.) ve her biri bir beste ve anlatım başyapıtı olan 32 sonat yazmış, sonatlarında, başlangıçta geleneksel biçimlere uyarken, çok geçmeden söz konusu biçimleri değiştirmiş ve aşmıştır: İlk muvman, biri "dişi" özellikli ezgisel, öteki "erkek" özellikli ritmik iki tema üstüne kurulmuştur; ağır muvman, liedir, "iç bölümlü biçimini ya da iki temalı biçimini izler; bazı sonatları da bir dizi çeşitlemeden oluşur (Sonat Op. 106; Apassionata). Final'deki allegrodan önce bir minuetto ya da bir scherzo gelebilir. Bazı sonatlarıysa iki muvmanlıdır ve tümüyle Ludwig van Beethoven'e özgü bir kuruluşları vardır: Ay Işığı Sonatı (adagio hiç kesintisiz bir allegrettoya bağlanır); Sonat Op. 706 (çeşitlemeli andante, scherzo, cenaze marşı ve allegro). Ayrıca, Op. 106 ve Op. 110 sonatlarında füg de kullanmıştır.
Keman ve piyano için 10 sonatı (Kreutzer Sonat, Op. 47, vb.),viyolonsel ve piyano için 65 sonatı,birçok oda müziği parçalan vardır.
Yaylı çalgılar için dörtlüleri üç döneme bölünebilir:
İlk altısı (1801), Haydn ve Mozart'ın üsluplarını anımsatır; bunları izleyen beşinde (1807-1810) kişiliği belirginleşir; son beşiyse (1824-1825) yapıtlarının en olağanüstüleridir.
Ludwig van Beethoven, orkestra için birçok uvertür (Prometheus, Egmont [1810], Atina Yıkıntıları [1811], Coriolanus [1807]), piyano ve orkestra için 5 konçerto (üt minör, 1800; mi bemol, 1809, vb.), keman ve orkestra için bir konçerto (1800), piyano, keman ve viyolonsel için bir üçlü konçerto bestelemiştir.
Senfonileri 9 tanedir. Bunlarda da, sonatlarda yaptığı gibi, klasik bir biçimi alıp değiştirmiş, ritimlere ön planda yer vermiştir. İlk iki senfonisinde (1799 ve 1802) Mozart'a hayranlığı sezilir. Mi bemol III. Senfoni1si Eroica (1804), devrim ve özgürlük kahramanı Napolyon'a adanmış, ama Ludwig van Beethoven, Napolyon'un imparatorluk tacını giydiğini haber alınca, adama yazısını yırtıp, "Bir büyük adamı anmak için kahramanlık senfonisi"ne dönüştürmüştür; başlangıcındaki allegro, Beethoven'in en kişisel yeniliklerini kapsar; ağır muvman bir cenaze marşıdır. IV. Senfoni(1806), daha klasik, daha sakindiniz. Senfoninin (ut minör, 1808) başlıca özelliği, bazı uzmanların "kader teması" diye adlandırdıkları şeydir. Fa majör VI. Senfoni Pastoral (1808), Beethoven'in doğa içindeki mutluluğunu yansıtır. VII. Senfoni (1812), allegro, Yunan ritimleri ya da klasik üslupta ritimler üstüne bir çeşitlemeler dizisinden oluşur. VIII. Senfoni (1812) ötekiler kadar önemli değildir. IX. Senfoniye 1823), korolar ve Schiller'in Sevince Övgü metni üstüne insan sesi için bir dörtlü sokmuştur. Bu son senfonisi, sanatının, kişiliğinin ve emellerinin en yüce anlatımıdır.
Not: Ludwig van Beethoven, müzikte klasik dönemin doruk noktasını oluşturur. 1800'den başlayarak kulakları duymadığı halde, IX. Senfoni ve Missa Solemnis'i de içeren başyapıtlarını bestelemeyi sürdürmüştür.