Velazquez
(1599-1660). İspanyol sanatçı Diego Rodriguez de Silva Velazquez, yaşadığı dönemin en büyük ressamlarından biriydi. Uzun yıllar İspanya Kralı IV. Felipe’nin sarayında yaşadı. O dönemde başta kral ve kralın ailesi olmak üzere soyluların, soytarıların ve hizmetkârların çok sayıda portresini yaptı.
Avukat bir babanın oğlu olan Velazquez, Sevilla’da doğdu. Kentin ünlü ressamlarından birinin öğrencisi oldu, daha sonra onun kızıyla evlendi. Velazquez başlangıçta başta pazar yerindeki balık, meyve ve çiçekler olmak üzere çevresinde gördüğü her şeyin resmini yaptı. İnsan yüzünü ve değişik ifadelerini inceleyebilmek için bir köylü çocuğunu hizmetçi olarak yanına aldı, çeşitli ifadeler taşıyan çok sayıda yüz çizimi yaptı.
Velazquez 1622’de ziyaret amacıyla kısa bir süre Madrid’e gitti. Bir yıl sonra genç Kral IV. Felipe’nin başbakanı tarafından, kralın at sırtında bir portresini yapması için yeniden Madrid’e çağrıldı. O dönemde kralla arasında başlayan dostluk sanatçının yaşamı boyunca sürdü. Ailesiyle birlikte Madrid’e yerleşen Velazquez kısa sürede İspanya’nın en iyi ressamı olarak ün kazandı. Kral kendisini birçok kez yüksek düzeyde görevler ve unvanlarla ödüllendirdi, ancak bu ödüller Velazquez’in kişiliğini ve resim çalışmalarını hiçbir zaman etkilemedi.
1628’de ünlü Flaman ressam Peter Paul Rubens Madrid’e geldi. Velazquez, Rubens’e İspanya’nın sanat hâzinelerini tanıtmakla görevlendirildi. Rubens bir süre sonra Velazquez’i Rönesans ustalarının yapıtlarını incelemek amacıyla kendisiyle birlikte İtalya’ya gitmeye ikna etti. Velazquez’in bu gezi sırasındaki incelemeleri ve edindiği bilgiler kendi üslubunu geliştirmesinde önemli rol oynadı. İspanya’ya döndükten sonra sarayın taht odası için kralın ve ailesinin bir dizi portresini yaptı. Bu tablolardan biri de bugün Londra’da Ulusal Sanat Galerisi’nde bulunan IV. Felipe’nin portresidir. Velazquez o dönemde vaktinin çoğunu resim yapmak ve krala hizmet etmekle geçirdi. 1650’de kralın isteği üzerine ikinci kez İtalya’ya gitti. Orada kaldığı iki yıl boyunca resmi görevlerinin yanı sıra resim de yaptı. O dönemde yaptığı resimlerin en önemlisi Papa X. Innocentius’un portresiydi (1650-51). İngiliz ressam Sir Joshua Reynolds sonradan bu portreyi “Roma’daki en güzel tablo” olarak tanımlamıştı. Velazquez 1660’ta, Prenses Marie-Therese’nin düğün hazırlıkları sırasında hastalanarak öldü.
Velazquez’in en ünlü tablolarından biri de Breda’nın Teslimi'dir (1634-35). Sanatçının Buen Retiro Sarayı’nın taht odası için yaptığı bu resim günümüze ulaşan tarihsel konulu tek yapıtıdır. Sanatçının öteki önemli yapıtları Yelpazeli Kadın (yaklaşık 1638-39), IV. Felipe Fraga’da (1644), Venüs'ün Tuvaleti (1648-54) ve IV. Felipe Ailesi'dir (Las Meninas; 1656).
