André Breton
André Breton, Fransız yazarı (Tinchebray 1896-Paris 1966). Gerçeküstücülüğün önderi olan André Breton, "yaşamı değiştirmek" ve yepyeni bir kültür yaratmak isteyen bir kuşağın kaynaşma noktası ve "peygamberi" sayıldığı halde, kültürün kökenlerine ve sürekliliğine düşkün bir insandı: Primitif sanatçıların, delilerin, çocukların sanat ürünleri; sinemanın yeniden canlandırılması; öncülerin ve aracıların (Sade, Hegel, Novalis, Lautréamont, Rimbaud, Apollinaire) saptanması. Kendisinin ve öbür yazarların konumunu belirleme (gerçeküstücülere bir okul karnesi gibi not vermesi; yanlış yolda olduğuna inandıklarını ve kurallara uymayanları okulun dışında bırakması) çabasını değişmez bir uğraşa dönüştürmüş olması, hem yapıtlarının bir bölümüne egemen olan klasik eğilimi (Nadja, 1928), hem Manifestolar'ın (Manifestes, 1924-1930), kuramsal hırçınlığını, hem de şiir derlemelerinin deneysel çeşitliliğini (Clair de Terre [Toprak Aydınlığı, 1923]; le Revolver à Cheveux Blancs [Beyaz Saçlı Tabanca, 1932]; l'Airde l'Eau [Suyun Havası, 1934]) açıklar. Ama deneyimlerin ve hayranlık duyduğu şeylerin doğası ne olursa olsun (siyasal bağlanma, psikanalize duyduğu ilgi), Breton, eleştirel bakış açısını koruyarak, Barres'in çelişkilerini, Freud'un kendi çocukluğu ve modern sanatlar konusundaki suskunluğunu, stalinciliğin tehlikelerini (1935'te Komünist Partisi'nden istifa etmesi), aydınların ikiyüzlülüğünü (Flagrant Délit [Suçüstü, 1949]) sergilemekten geri kalmamıştır. "Otomatik bir yazı", "salt ruhsal otomatizme" dayalı bir şiir yaratma (Champs Magnétiques [Magnetik Alanlar, 1920; Philippe Soupault'yla birlikte]) ve "düşün egemenliği"ni sağlama isteğine (les Pas Perdus [Yitik Adımlar, 1924]; Point du Jour[Gün doğumu, 1934]; Clé des Champs [Alanların Anahtarı, 1953]) edebiyatın estetik ve ideolojik koşullarına ilişkin kesintisiz bir hesaplaşmanın eşlik ettiği (les Vases Communicants [Birleşik Kaplar,1932];I'Amour Fou [Çılgın Aşk,,1937]; Arcane 17[1945])sanatçı, Littérature (Edebiyat) dergisini yayınlamasından (1919) Brèche dergisine, dada akımını eleştirmesinden Cezayir Savaşı'nı kınamasına, Marcel Duchamp, Ernst ve Miro'nun sergilerinden, Alechinsky ve Télémaque'inkilere kadar, kendini gerçeküstücülüğün başlıca önderi olarak benimsetmiştir.