Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Baykal gölü

  • Okunma : 816

Baykal gölüRusya'da göl. Güneydoğu Sibirya'da Yablonovıy dağlarının batısında yer alan Baykal gölü, 31 494 km²'lik yüz ölçümüyle, Avrasya'daki en büyük tatlısu gölüdür. Uzunluğu 636 km ve genişliği 29-81 km olan göl, 300'ü aşkın akarsuyla beslenir; buna karşılık sularının fazlasını tek bir ırmakla (İrkutsk'tan geçen Angara ırmağı) akıtır. Ortasına yakın bir yerdeki Olhon adasının en geniş yeri 73,6 km'dir.

Yaklaşık 23 000 km³ su içeren (bu miktar Kuzey Amerika'daki Büyük Göller'in toplam su miktarına eşittir ve dünyanın donmamış tatlı su kaynaklarının %20'si-ni oluşturur) Baykal gölü, hacim açısından dünyanın en büyük tatlı su gölüdür. Ayrıca, 1 620 m'lik derinliğiyle de dünyanın en derin gölüdür; üstelik 20-30 milyon yıl önce oluşmasından ötürü (dünyanın en eski tatlı su gölüdür) yaklaşık 6,5 km kalınlığında olduğu hesaplanan taban tortusu bu derinliğe eklenebilir. Bölgede yer etkinlikleri sürmekte ve sık sık deprem olmaktadır. Bazı yerbilimciler Asya kıtasının bu bölgeden bölünüp ayrıldığını ve Baykal'ın oluşumunun temelinde eski bir okyanusun bulunduğunu öne sürmektedirler.

Baykal'ın dev su örtüsü, bölge ikliminde düzenleyici bir rol oynarsa da, rüzgârların yol açtığı fırtınalardan etkilenir. Sözgelimi su sıcaklığı yazın 14 °C'ın üstüne çıkmaz; kış mevsiminde de aralık-mayıs aylarında bütün göl donar. Baykal'ın eşine rastlanamayacak kadar az mineral içeren suları, alışılagelmişin dışında bir organizma zenginliği sağlar. Ünlü bir sayfiye alanı olan gölün kıyılarında, ayrıca çeşitli madenler işletilir. Ama demir filizi yataklarının işletilmesi ve orman kesimi, 1960 yıllarında çevreye önemli ölçüde zarar vermeye başlayınca, 1980 yıllarında eski SSCB hükümeti tarafından, kirletme yaratan etkinliklere kısıtlamalar getirilmiştir.