Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Berlin

  • Okunma : 647

BerlinAlmanya'nın başkenti ve nüfus bakımından en büyük kenti. Ülkenin kuzeydoğu kesiminde, Spree ırmağı kıyısında yeralan Berlin'in nüfusu 3 420 119'dur.

İkinci Dünya Savaşı sırasında bir yıkıntıya dönüşen Berlin, 1945'te Müttefik devletler arasında dört bölgeye ayrıldı: ABD bölgesi; Sovyet bölgesi; İngiliz bölgesi; Fransız bölgesi. Bu bölünme sırasında Almanya'nın tarihsel başkenti Berlin'in büyük bölümü Sovyet işgal bölgesinde kaldı. Savaş sonrasındaki yıllarda Batı ülkeleri ile SSCB arasında gelişen düşmanlık, Almanya ve Berlin'i de etkiledi: 1949'da ABD, Fransız ve İngiliz işgal bölgeleri birleştirilerek Batı Berlin'i oluştururken, Sovyet işgal bölgesi de Doğu Berlin'i oluşturdu. 1945'te Doğu Berlin Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti olurken, Batı Berlin, bir tür "devletsiz kent" oldu: Batı Almanya'nın parçası sayılmasına ve Bonn'daki Batı Almanya parlamentosunda temsil edilmesine karşın, temsilcileri gözlemci statüsündeydiler ve oy kullanamıyorlardı.

Almanya'nın parçalanmışlığı 1990'da sona erince, yeniden birleştirilen Berlin, birleşik Almanya Cumhuriyeti'nin başkenti ilan edildi. Ama 1991'de kabul edilen bir tasarı uyarınca, hükümet kurumlarının Bonn'dan Berlin'e aktarılmasının, birkaç yıl içinde aşama aşama gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı.

GÜNÜMÜZDE BERLİN

Geleneksel olarak "Branderburg Marklığı" adı verilen bölgede, Kuzey Almanya ovasında yeralan Berlin'in yüzölçümü 866 km²'dir. 12'si eski Batı Berlin'de, 11'i eski Doğu Berlin'de 23 ilçeye ayrılmıştır. 1990 verilerine göre "Batı" bölümünün nüfusu 2 147 540, "Doğu" bölümünün nüfusu 1 272 579'dur.

EKONOMİ: Kentin "Batı" bölümünde, ekonomi, özellikle sanayiye dayanır: Elektrikli araç-gereç, makineler, optik gereçler yapımı; hazır giyim, ilaç ve basım sanayileri. 1980 yıllarından bu yana turizm de önemli ölçüde gelişmiştir (Berlin Avrupa'nın başlıca kongre merkezlerinden biridir). Kent aynı zamanda da Hahn-Meitner Nükleer Araştırma; Epstitüsü, Berlin Bilim Merkezi, Fritz Haber Enstitüsü, vb. yaklaşık 180 araştırma kurumuyla önemli bir bilimsel araştırma merkezidir.

Berlin'in "Doğu" kesiminin ekonomisi genel olarak, eski Demokratik Alman Cumhuriyeti'nin ekonomisini yansıtır: Bu yüzden, günümüzde planlı ekonomiden pazar sistemine geçişin sıkıntılarını çekmektedir: Sanayi üretiminin yavaşlaması, işsizliğin artması, ücretlerin batı bölüme oranla % 30-40 daha az olması. İşsizlik özellikle kadınları etkilemiştir: Eskiden Batı Berlin'deki kadınların yarısı ev kadınıyken, Doğu Almanya'nın öbür kentleri gibi Doğu Berlin'de de, kadınların aşağı yukarı tümü ev dışında çalışmaktaydı.

Ulaşım: Kamu ulaşımı 150 hatlı otobüs ulaşımını, eski Doğu Berlin'deki tramvay sistemini eski Batı Berlin'deki yaygın metro (U-Bahn) ve hızlı tramvay (S-Bahn) sistemini içerir. Berlin'de ayrıca dört büyük tren istasyonu ve üç havaalanı vardır (Tegel, Tempelhof ve Schönefeld). AVUS otoyolu Berlin'i baştan sona aşar; kent dışındaki otoyollar, kenti çevreleyen Berliner Ring otoyoluna bağlanır.

Tarih: Berlin'in ve komşu Kölln kasabasının adlarından ilk olarak Xlll.yy'dan kalma belgelerde söz edilirse de kent, 1415'te Hohenzollern sülalesinin yönetimine girdikten sonra gelişmeye başladı. XVI. yy'da ailenin seçici prens unvanını elde etmesiyle Brandenburg seçici prensliğinin merkezi olup, Friedrich-Willam döneminde büyük bayındırlık çalışmalarından (Unter den Linden bulvarı, vb.) yararlanırken, çok sayıda zanaatçı ve tüccarın yerleşmesiyle ticaret ve sanayisi de gelişmeye başladı. Fransa'dan kaçan çok sayıda protestanın yerleşmesiyle (1 720 yılında protestan Fransızlar kent nüfusunun yüzde 20'sini oluşturuyorlardı) daha da gelişti. Friedrich I döneminde (XVIII.yy.) Kolln¡ve başka üç kasabayla birleştirilen kent, Prusya Krallığı'nın başkenti oldu ve ilk zarif sarayı Charlottenburg yapıldı.

Friedrich II döneminde (1740-1786), Avrupa'nın başlıca kentlerinden biri haline gelen kentin nüfusu, 1781'de 147 000'i buldu. 1871'de Almanya'nın başkenti oldu ve hem imparatorluk Almanyası döneminde (1871-1918), hem de Weimar Cumhuriyeti döneminde (1919-33) daha da gelişti.Bu arada Robert Koch,Max Planck, Albert Einstein, Gerhart Hauptmann, Max Re-inhardt,Bertolt Brecht, vb. bilim ve sanat adamlarının çabalarıyla, önemli bir bilim ve sanat merkezine dönüştü. 1920'de, çevresindeki belediyelerle 4 milyon nüfuslu "Büyük Berlin"i oluşturdu. Ne var ki, İkinci Dünya Savaşı sırasında nerdeyse bütünüyle yıkıldı. Üstelik savaştan sonra Doğu ve Batı kesimleri arasında Berlin Duvarı'nın yapılmasıyla, iki bölümü arasındaki ilişkiler bütünüyle kesildi. 1989'da DAC'nin, duvardaki kapıyı açması, ardından da Berlin Duvarı'nın yıkılması, iki Almanya'nın iki parçasının yeniden bütünleşmesinin de simgesi oldu.