Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Enderun

  • Okunma : 699

Enderun, Osmanlı devlet düzeninde, devletin gereksindiği yüksek görevlilerin yetiştirildiği saray okulu. Devlet yönetiminde yerli beylerin ve ulemanın büyük etkinliklerinin kırılabilmesi amacıyla, yüksek görevlere atanacak kişilerin görmüş olmaları gereken eğitimi kapıkullarının en seçmelerine verebilmek amacıyla kurulan Enderun ve enderunlular, Osmanlı devlet düzeninde uzun süre çok önemli rol oynadılar. Topkapı sarayında bulunan, "oda" denilen 7 daireden oluşan (Küçük Oda, Büyük Oda, Doğancı Odası, Seferli Odası, Kiler Odası, Hazine Odası, Has Oda) Enderun'a, kapıkullarından ileri gelenlerin çocukları, zeki ve güçlü görülen devşirmeler, ara sıra da yerel hanedanların çocukları öğrenci olarak alınır, Türkçe, Arapça ve Farsça ile bu dillerin edebiyatları, din, askerlik eğitiminden geçirilirlerdi. İlk olarak Murat I tarafından kurulan, ama gerçek anlamda Fatih Sultan Mehmet tarafından örgütlenen okulun öğrencileri, öğrenim görmenin yanı sıra, hazine odasını korumakla, padişahın yemek hizmetleri, vb. saray hizmetleriyle uğraşmakla görevliydiler ve gündelik bir ücret alırlardı. Fatih Sultan Mehmet döneminde 32 kişiden oluşan, Yavuz Sultan Selim döneminde Enderun'un en yüksek sınıfını oluşturan Has Oda subayları padişahla görüşebilir, mabeyicilik görevi de yaparlardı. Çok yüksek rütbelere erişmedikçe evlenemeyen Enderun üyeleri, 30 yaşından önce, saraydaki rütbelerinin bir üst derecesiyle saray dışı hizmetlere atanırlardı. Bu düzenini 1833'te Mahmut II tarafından daraltılıp, yeniden düzenlenene kadar sürdüren Enderun, daha sonra bürokrasi düzenindeki önemini, Babıâli görevlilerine kaptırmıştır.