Hacı Murat
Hacı Murat, Kuzey Kafkasyalı kurtuluş savaşçısı (Avaristan 1813-Rusya 1852). Avar hanları sülalesinin yanında yetişen Hacı Murat, Hamrat Bey'in öldürülmesi olayına adı karışınca (1834) Rusların güvenini kazandı. Şeyh Şamil ile Ruslar arasında ilişki kurmakla görevlendirilip, Şeyh Şamil'i el altından desteklediğini Ruslar anlayınca, Şeyh Şamil'e sığındı.
Şeyh Şamil'in Salta ve Ahtı savunmasında (1847) büyük yararlıklar gösterip, Temirhanşura kentine (1849), Doğu Gürcistan'a (1850) baskınlar düzenledi. Bu başarılarından ötürü halk arasında kazandığı ün Şeyh Şamil'i kuşkulandırınca Ruslara sığınıp (1851), yeniden Şeyh Şamil'in yanına kaçmaya çalışırken Rus askerleri tarafından öldürüldü. Serüvenleri Tolstoy'ın Hacı Murat (Hadji Murad) adlı yapıtına konu oldu.