Kök-Böri
Kök-Böri, Erbil atabeyi (? 1152-? 1232). Musul valisi Zeynettin Ali Küçük'ün oğlu olan Kök Böri (tam adı el-Melik ül-Muazzam MUzafferettirı Ebu Nasr Kök-Böri dir), babası ölünce (1167) Erbil valisi Mücahidin Kaymaz tarafından sürgüne gönderilerek, küçük kardeşi Zeynettin Yusuf, Erbil atabeyliğine getirildi. Musul atabeyi Seyfettin Gazi'nin hizmetine giren Kök-Böri, Selahattin Eyyubi'yle savaştıysa (1174) da, daha sonra Selahattin Eyyubi'yle anlaşarak Harran ve Urfa'yı elde etti. S. Eyyubi'nin kardeşi Rabia Hatun'la evlenip, Haçlılara karşı yapılan savaşlarda büyük ün kazandı; Safuriye'de, Hattin'de (4 Haziran 1187) büyük başarı gösterdi. Kardeşi Erbil atabeyi Zeynettin Yusuf ölünce (29 Ekim 1190), Urfa, Harran ve Sumeysat'ı Selahattin Eyyubi'ye bırakıp, ayrıç? 50 000 dinar ödemek karşılığında, Erbil atabeyliğine getirildi (1290). Selahattin Eyyubi'nin ölümünden sonra parçalanan Eyyubi devletinden ayrılıp (1193), kendi adına sikke kestirerek, Nusaybin'i aldı (1202): Musul topraklarına saldırılar düzenleyerek Ninova'yı yağmaladı. Azarbaycan'a düzenlediği seferden pek bir şey elde edemediyse de, bölgede barışın bozulmaması için çeşitli siyasal oyunlar, ittifaklar, evliliklerle çevre beylerin dostluğunu kazanma siyasetini başarıyla uyguladı. Musul ordusunu Zap suyu kıyısında bozguna uğratıp (1219), Musul'u Meyyafarikin'e bağladı. Moğol akınlarını zarar görmeden savuşturmayı başarıp, Harzemşahlara yenilerek (1224), Harzemşah sultanının üstünlüğünü kabul etti. Yeniden başlayan Moğol saldırısından (1230) da zarar görmeden kurtuldu. Ölümünden sonra, halife el-Muntasır'ın ordusu, Erbil'i alarak, Erbil Atabeyliği'ni ortadan kaldırdı.
Kök-Böri, bilime, dine önem vermiş, bilginleri korumuş, toplumsal hizmetleri geliştirmiş, pek çok hayır kurumu, cami, medrese, vb. yaptırmıştır.