Maria Montessori
(1870-1952). Maria Montessori kendi adıyla anılan eğitim sistemini kuran İtalyan eğitimci ve psikiyatrdır. Zamanının çocuk eğitimi konusundaki katı kurallarına karşı çıkarak her şeyden önce çocuğu tanımaya ve sevmeye önem veren yepyeni bir eğitim yöntemi geliştirdi. O zamana kadar çocuklar kalabalık sınıflarda oturtuluyor, kıpırdamalarına, soru sormalarına izin verilmiyor, disiplin adına bol bol dayağa başvuruluyordu. Uslu duranlar ödüllendirilirken, kurallara uymayan “yaramazlar” cezalandırılıyordu. Her çocuğun yaratıcı yeteneğe ve öğrenme isteğine sahip olduğu inancında olan Montessori, çocukların neyi ne zaman öğrenmek isteyecekleri konusunda özgür bırakılmalarından yanaydı.
Tıp öğrenimi yapan ilk İtalyan kadını olan Montessori 1896’da Roma Üniversitesi’ni bitirdikten sonra asistan olarak girdiği üniversitenin psikiyatri kliniğinde geri zekâlı çocukların öğrenimiyle ilgilendi. Burada çocukların öğrenmesini kolaylaştırıcı bazı basit ve pratik gereçler geliştirdi. 1907’de Roma’nın yoksul bir kesimi olan San Lorenzo’da küçük çocuklar için Casa Dei Bambini (Çocuklar Evi) adlı okulu açarak eğitimle ilgili yeni yöntemleri uygulama fırsatı buldu. Daha sonra İtalya’nın
başka yörelerinde de açılan bu okullarda çocukların beden ölçüleri gözetilerek yapılmış masa ve sandalyeler, kolaylıkla erişebilecekleri lavabolar ve işlevsel eşyalar vardı. Odalarda taze çiçekler, balık, kuş ve kaplumbağa gibi çocukların hoşlandığı hayvanlar bulunduruluyordu. Bu okullar büyük bir başarıya ulaştı. Bunu izleyen 40 yıl içinde Montessori birçok ülkede eğitim konusunda seminerler ve konferanslar verdi. Öğretmenin rolünün edilgen olduğu Montessori yöntemini uygulayacak öğretmenlerin yetiştirilmesi için çalıştı.
Montessori yöntemi okulöncesi eğitim alanında dünya çapında ilgi gördü. 1934’te faşist yönetimden kaçarak bir daha dönmemek üzere İtalya’dan ayrılan Montessori, II. Dünya Savaşı yıllarını Hindistan’da geçirdi; daha sonra yerleştiği Hollanda’da öldü. Çocukta kendiliğinden öğrenme hevesinin uyanmasını sağlayan eğitim gereçleri arasında aritmetik öğretmek için kademeli sayı birimleri halinde düzenlenmiş boncuk dizileri, gözü soldan sağa okuma hareketine alıştıran küçük tahta plakalar, geometrik şekiller içeren bozyaplar, büyüklük sırasına göre dizilmiş tahta küpler, silindirler, ölçü kapları vardı. Çocukların ne zaman isterlerse ve istedikleri kadar uzun süre bu gereçlerle oynamalarına izin veriliyordu. Sınıfta her çocuk kendi çalışmasını kendi hızına göre ayarlıyordu. Öğretmen yalnızca gereçleri sağlıyor ve çocuğa bunların nasıl kullanılacağını gösteriyordu.
Montessori, öngördüğü eğitimin temel ilkelerini yazmış olduğu kitaplarda ayrıntılarıyla açıkladı. Eğitimcilerin ve ana babaların çocuklara nasıl davranmaları gerektiğine büyük önem verdi. Günümüzde daha da geliştirilen Montessori eğitim araç ve gereçleri pek çok ülkede, özellikle de İngiltere ve Hollanda’da yuva, ilkokul ve ortaokullarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
