Ruanda
Ruanda, Afrika’nın iç kesiminde, ekvator kuşağında yer alan küçük bir kara ülkesidir. Kuzeyinde Uganda, doğusunda Tanzanya, batısında Zaire, güneyinde ise Burundi bulunur. Zaire’yle olan sınırının bir bölümü Kivu Gölü’nden geçer. Ruanda ekvatorun hemen güneyinde yer alır, ama deniz düzeyinden yüksekliği 1.500 metreyi bulduğu için iklimi serindir.
Başkent Kigali’nin nüfusu 156.700’dür.(1981). Ruanda halkının çoğu köylerde yaşar ve çiftçilik yapar. Başlıca tarım ürünleri darı ve baklagil türleri, tatlıpatates, mısır, yerfıstığı ve muzdur. Çok sayıda koyun, keçi ve domuz bulunur. Sığır sahibi olanlar zengin sayılır. Ruanda denizden uzaktır, ama Kivu Gölü’nde bir limanı vardır. Ülkede demiryolu yoktur ve sanayi de gelişmemiştir. Yolların bir bölümü asfaltlanmıştır. Toprak yollar ise yağmur mevsiminde sık sık geçit vermez duruma gelir. Ruanda’da sıtma hâlâ yaygındır.
Ruanda’da gıda maddeleri, pamuklu dokuma ve ayakkabı üreten küçük fabrikalar vardır. Birkaç hidroelektrik santral ve küçük havalimanları vardır. Butare’deki Ulusal Ruanda Üniversitesi tıp, öğretmenlik ve mühendislik eğitimi verir.
Ruanda’nın ilk halkı olan Bahutular bugün de ülke nüfusunun yüzde 80’inden fazlasını oluşturur. 14. yüzyılda bölgeye gelen Batusiler kısa sürede Bahutular’ı denetim altına aldılar ve Kigali yakınlarında bir krallık kurdular. Komşu ülke Burundi’nin 1891’de Alman Doğu Afrikası’na bağlanmasından sonra, Almanlar Ruanda üzerinde de hak iddia ettiler. Ama ülkeyi hiçbir zaman tam anlamıyla ele geçiremediler.
1916’da Belçikalılar ülkeyi işgal ettiler. 1923’te Ruanda, komşusu Burundi’yle birlikte Ruanda-Urundi adıyla Belçika’nın mandasına bırakıldı. II. Dünya Savaşı’ndan sonra ise Birleşmiş Milletler’in vesayetine verildi. 1959’da Batusiler ile Bahutular arasında savaş çıktı ve son kral tahttan indirildi. 1961 ’de Ruanda Cumhuriyeti kuruldu; ertesi yıl Ruanda bağımsızlığını kazanırken Burundi de bağımsız bir krallık oldu.
Bağımsızlık sonrası Ruanda’dan ayrılmaya zorlanan Batusiler Burundi’ye sığınarak Ruanda karşıtı hareketlere başladılar. 1973’te Batusiler’i yönetimden uzaklaştırmak için Ruanda’da bir askeri darbe gerçekleştirildi. 1978’de yeni bir anayasa hazırlandı, 1981’de ise genel seçimler yapıldı.
Ruanda'ya İlişkin Bilgiler
Yüzölçümü: 26.338 km2.
Nüfus: 6.989.000 (1989).
Yönetim: Tek partili cumhuriyet.
Başkent: Kigali.
Doğal Yapı: Deniz düzeyinden yüksekliği 1.500 metreyi bulan ülkenin önemli bir bölümünü çayırlar kaplar. Kuzeybatısı volkanik bölgedir. Ülkenin en yüksek dağı olan 4.507 metre yüksekliğindeki Karisimbi de buradadır.
Başlıca Ürünler: Kahve, çay, kalay.
Önemli Kentler: Kigali, Butare, Gisenyi.
Eğitim: 7-15 yaşlar arasında zorunlu ve parasızdır; ama çocukların ancak üçte ikisi okula gidebilmektedir.
