William Ewart Gladstone
William Ewart Gladstone, İngiliz siyasetçisi (Liverpool 1809-Havarden 1898). Liverpoollu zengin bir tüccarın oğlu olan William Ewart Gladstone, Eton ve Oxford'da öğrenim görüp, 1832'de Muhafazakâr Parti'den milletvekili seçildi ve Peel'in kabinelerinde görev aldı (1834-1841, 1895). Peel'in serbest-mübadeleciliğe yönelişini izleyerek, Disraeli'nin yönettiği himayeci muhafazakârlarla çatıştı. Bir süre sonra liberallere katılıp, Aberdeen kabinesinde Maliye bakanlığına getirildi(1852); ama Kırım Savaşı'na karşı olduğundan, Palmerston döneminde çekildi (1855). İon adaları komiserliği yapıp (1858), Palmerston kabinesinde yeniden Maliye bakanlığına getirildi (1859). Palmerston'un ölümünden (1865) sonra Liberal Parti başkanlığına seçilip, parlamento reformu tasarısını onaylatmayı başaramadı (1867). Başbakanlığa getirilip (1868), İrlanda'ya din özgürlüğü tanıdı; ilköğretimde reform yaptı; gizli oy sistemini koydurdu. İktidardan uzaklaştırılınca (1874) Disraeli'yle savaşımı sürdürüp, yeniden başbakanlık yaparak (1880-1885 ve 1886), seçim reformunu tamamladı. İrlandalıların engellemesi karşısında, Home Rule'a katıldı. İngiltere'nin Sudan ve Transvaal'de gerilemesi yüzünden görevden ayrılmak zorunda kalıp, dördüncü kez başbakanlığa atandı (1892). Avam Kamarası'nın sunduğu İrlanda'ya özyönetim hakkı tanınmasını öneren tasarıyı onaylamasına karşılık, Lordlar Kamarası geri çevirince, İrlanda sorununu çözemeden, çekilmek zorunda kaldı (1894).