Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Besi suyu

  • Okunma : 717

Besi suyuBitkilerin dolaşım sisteminde dolaşan sıvı. Hayvanların dolaşım sistemindeki kanla aynı işlevi gören, yani gereksinme duyulan besin maddelerini hücrelere ulaştıran besi suyu, ikiye ayrılır: Ham besi suyu, ongun besi suyu. Ham besi suyu, köklerle topraktan alınan maddeleri içeren ve bitkinin üst bölümlerine doğru çıkan sıvıdır. İçinde erimiş madensel tuzlar bulunan sudan oluşur. Ham besi suyu, bütün bitkiyi geçerek yapraklara ulaşır ve orada dönüşüme uğrar; bu dönüşüm sonucunda ortaya çıkan sıvıya, "ongun besi suyu" denir.

Işıl bireşim olayı, karmaşık kimyasal tepkimeleri sağlayarak, şeker ve protein oluşmasına yol açar. Bu maddeler, hücreler için yaşamsal önem taşır; çünkü hücre, bunlarla beslenir.

Gerek ham besi suyu, gerek ongun besi suyu, damar demetlerinde dolaşır. Uzun borulardan oluşan damarlar, bitkiyi köklerden yapraklara kadar uzanırlar. İki çeşit damar vardır: Odun damarlar; soymuk damarlar.

Odun damarlar, hem besi suyu taşır, genellikle silindir ya da piramit biçimli hücrelerden oluşurlar; sürekli ve uzun bir boru halindedirler; çünkü hücrelerin birbirine bitiştiği yerlerde enlemesine zarlar yitmiştir. Odun damarlardan, odun oluşur.

Soymuk damarlar, ongun besi suyunu taşırlar. Bu damarlarda, iki hücreyi birbirinden ayıran enine zar hep vardır; ama üstünde sayısız küçük delik bulunur. "Kalburlu damar" da denen bu borular topluca "soymuk" diye adlandırılır. Genellikle odun ve soymuk tabakalar, iç içe halkalar halindedir. Bitkiler, odun ve soymuk damar demetlerinin ayrı ayrı ya da ikisinin bir arada bulunmasına göre sınıflandırılabilir. Ayrı ya da açık damar demetleri, özellikle iki çeneklilerde ve açık tohumlularda bulunar. Telsi ya da kapalı damarlarsa, bir çeneklilerde görülür.