Colorado Irmağı

• Okunma : 248

ABD’nin batısındaki bu büyük ırmak, derin vadisi boyunca yer alan olağanüstü güzellikteki doğa görünümleriyle ünlüdür. Kuzey Colorado’daki bol yağış alan Kayalık Dağlar’dan doğan Colorado Irmağı batıya ve güneye doğru 2.333 km boyunca akarak California Körfezi’ne dökülür.

    Utah’ı güneydoğudan keserek, Arizona’ nın kuzeyinden güneye doğru akar; Arizona’ yı California’dan ayırır ve güneyde Meksika’ ya girer. Colorado Irmağı 632.000 km2 genişliğinde bir bölgeyi akaçlar.

    Colorado Irmağı’mn Colorado Yaylası boyunca toprağı derinlemesine oyarak oluşturduğu kanyonun en derin yeri Arizona’nın kuzeybatısındaki Büyük Kanyon’dur. Colorado Irmağı, Büyük Kanyon’un batısında kurak Büyük Havza’ya girip güneye yönelir ve dağ sıralarını Siyah Kanyon’la keserek California Körfezi’ne doğru akışını sürdürür. Colorado Irmağı’nın yüzyıllar boyunca yüksek dağ ve tepelerden sürükleyerek taşıdığı birikintilerden oluşan büyük delta California’daki Imperial Vadisi’ni denizden ayırır.

    İspanyol denizci Francisco de Ulloa 1539’ da California Körfezi’ne büyük bir ırmağın boşaldığına ilişkin belirtilere rastladı. Sonraki yıl, Hernando de Alarcon ırmak boyunca yukarıya doğru yelken açtıysa da, dört bir yanında çölden başka bir şey göremedi. Aynı yıl Garda Löpez de Cârdenas Büyük Kanyon’a ulaştı. 1869’da Binbaşı John Wesley Powell başkanlığındaki bir grup, teknelerle ırmakta akıntı yönünde giderek, bütün vadiyi geçti. Irmağın hızlı akan bölümlerinde çok tehlikeli olan bu yolculuk daha sonra birçok kez yinelendi.

    Imperial Vadisi ilk kez 1900’de Colorado Irmağı’ndan yararlanılarak sulandı. Böylece, kıraç çöl bir tarım alanı oldu. Ama 1905’te, sulama sistemindeki bir çatlak nedeniyle Colorado Irmağı Imperial Vadisi’nde taşarak çiftlikleri ve Güney Pasifik Demiryolu’nu sular altında bıraktı. İki yıl süren onarım çalışmaları sonucunda ırmak yeniden kendi yatağına döndürüldü. Sularla kaplı alanın Salton Gölü dışındaki bölümü çok geçmeden kurudu.

    Taşkınların denetlenmesi, sulama ve elektrik enerjisi üretimi amacıyla, ABD yönetimi Siyah Kanyon’da Boulder Barajı’nı yaptı. 1936’da tamamlanan ve günümüzdeki adı Hoover Barajı olan 221 m etre yükseklikte, 379 metre boyundaki bu barajın arkasında oluşan Mead Gölü 185 km uzunluğundadır. Barajdan elde edilen elektrik enerjisi Los Angeles’a kadar iletilir. Glen Kanyon Barajı ve Parker Barajı Colorado Irmağı üzerindeki öteki dev barajlardır.