Don Juan
Don Juan çeşitli edebiyat yapıtlarında, operada ve sinemada karşımıza çıkan, çapkınlığıyla ünlü hayali bir kahramandır. Avrupa’nın birçok ülkesinde yaygınlık kazanmış bir efsaneden kaynaklanan Don Juan öyküsü, 1630’da bir İspanyol yazarın oyunuyla ilk kez edebiyata girmiştir. Bu oyunda Don Juan soylu bir ailenin kızını baştan çıkarır ve kızın öç almak isteyen babasını öldürür. Ölen babanın anısına bir heykel dikilir. Heykeli gören Don Juan alaycı bir tavırla onu yemeğe çağırır. Bunun üzerine heykel canlanır ve öcünü almak amacıyla Don Juan’ı cehenneme sürükler. Bu oyunun özelliği, Don Juan’ın ilk kez Tanrı’ya meydan okuyan, küstah ve acımasız bir kişilik olarak tanıtılmasıdır.
Don Kişot, Hamlet ve Faust kadar evrenselleşen Don Juan, Mozart’ın Don Giovanni (1787) operasıyla sanatta ayrıcalıklı bir yer kazanmıştır.
Don Juan öyküsü birçok Avrupalı yazarın yapıtlarında değişik yorumlarla işlendi. Bernard Shaw Don Juan’a İnsan, Üstün İnsan (Man and Superman; 1903) adlı oyununda yer verdi. Moliere, Byron, Dumas (baba) ve başka birçok yazar oyunlarında, öykülerinde, şiirlerinde Don Juan efsanesini ölümsüzleştirdiler. Bu yapıtlarda Don Juan genellikle alaycı, sözüne güvenilmez, hovarda, yaptıklarından asla pişmanlık duymayan bir tip olarak canlandırılır. Don Juan birçok dilde yakışıklı ve çekici ama uçarı erkeklere yakıştırılan bir nitelemedir.
