Fatımiler
Fatımiler, Kuzey Afrika'da ve Mısır'da egemenlik sürmüş sülale. İsmaililiğin şii tarikatına bağlı olan Fatımiler sülalesinden Ubeydullah, Abbasi'lerin şiileri kovuşturmaya başlamaları üstüne Suriye'den Kuzey Afrika'ya geçip, şii Kutame kabilesinin yardımıyla Aglebiler sülalesinden hükümdar Ziyadetullah lll'ü devirerek, Kayrevan da halifeliğini ilan etti (910) ve "mehdi", "emîrülmümin" unvanlarını aldı. Sülaleden el-Muizz döneminde (953-975), Mısır ele geçirilip (969), Kahire kuruldu ve başkent yapıldı. Daha sonra egemenliğini Suriye, Filistin ve Arabistan yarımadasına yayan sülale, el-Mustansır döneminde (1036-1094) en parlak dönemini yaşadı; ama aynı zamanda da, gerilemesinin ilk belirtileri ortaya çıktı XII yy. ortalarında, gerileme hızlanıp, iktidar fiilen vezirlerin eline geçti. 1171'de vezir Selahattin Eyyubi, hutbeyi Abbasi halifesi adına okutarak Fatımi yönetimine son verdi; son Fatımi halifesi el-Adit in birkaç gün sonra ölmesiyle, Fatımi devleti kesin olarak sona erdi.