Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Güç

  • Okunma : 350

Fizik bilimlerinde güç, bir etkenin iş yapma hızı ya da birim zamanda yapılan iş miktarı olarak tanımlanır. Bir iş yapılabilmesi için mutlaka enerjinin bir biçimden başka bir biçime dönüşmesi ya da bir cisimden başka bir cisme aktarılması gerekir. Demek ki güç, enerjinin aktarılma hızı ya da birim zamanda aktarılan enerji miktarı olarak da tanımlanabilir. Eğer bir cisme uygulanan herhangi bir kuvvet o cismi harekete geçirerek yerinden oynatıyorsa bir iş yapmış demektir. Bu nedenle, yapılan iş miktarı, cisme uygulanan kuvvet ile cismin bu kuvvet doğrultusunda aldığı yolun çarpımına eşittir. İş de enerji gibi joule (jul) birimiyle ölçülür. Bir joule, 1 newtonluk bir kuvvetin bir cismi 1 metre hareket ettirerek yaptığı iştir.

    Güç, birim zamanda yapılan iş ya da aktarılan enerji miktarı olduğuna göre, güç birimi de joule/saniye’dir. Bu birime Uluslararası Birimler Sistemi’nde (SI), İskoçyalı mühendis James Watt’ın onuruna watt (W) adı verilmiştir. Saniyede bir joule’lük iş yapabilen bir enerji kaynağının gücü 1 W’tır. Uygulamada çok kullanılan kilowatt (kW) ise 1.000 watt’a eşittir; demek ki 2 kW’lık bir elektrikli ısıtıcı saniyede 2.000 joule enerji tüketir.

    Çok kullanılan bir başka güç birimi de ilk kez James Watt’ın önerdiği beygir gücüdür (BG). Watt, kömür madenlerindeki suyu boşaltan pompaların yaptığı işin kaç beygirin yaptığı işe denk olduğunu hesaplayarak makinelerin gücünü bu birimle ölçmeyi düşünmüştü. Watt’ın hesaplarına göre, bir makaraya bağlı ipi çeken bir at ipin öbür ucundaki 250 kilogramlık bir yükü bir saniyede yaklaşık 30 cm yükseğe kaldırabiliyordu. Bunun iki katı ağırlığındaki bir yükü aynı sürede aynı yüksekliğe kaldırabilen bir makinenin gücü iki beygir gücü olarak kabul ediliyordu. Günümüzde bir beygir gücü İngiliz ve Amerikan ölçü sisteminde 745 W’a, metrik sistemde 735 W’a eşittir.

    Bir iletkenin içinden doğru akım geçtiğinde elektrik enerjisi ısıya (bazen de ışığa) dönüşür. Bu dönüşümün hızı, yani akımın gücü, iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farkına eşit olan gerilim (V) ile iletkenden geçen akım şiddetinin (I) çarpımına eşittir.