Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Hasan II

  • Okunma : 508

Hasan II, Fas kralı (Rabat 1929). Muhammet V'in büyük oğlu olan, babasıyla sürgüne gidip, ülkeye döndükten (1956) sonra veliaht ilan edilen Hasan II, 1961'de tahta çıktı. Müslümanlık, krallık, sosyal demokrasi ilkelerine dayanan bir siyaset izleyip, daha liberal bir anayasa hazırlattı (1962) ve bir toprak reformuna girişti. Dış siyasette, "Büyük Birleşik Mağrib"i kurmayı, "birleşmiş Arap ulusu"na ve Afrika Birliği'ne dayanmayı, Doğu ile Batı arasında yansızlığını sürdürmeyi amaç aldı. İspanya'yla olan toprak anlaşmazlıkları, Cezayir-Fas arasındaki şiddetli sınır çatışmaları (1963 ve 1966), vb. sorunları çözümlemeye uğraştı.

Casablanca'da 1965'te karşıklıklar patlak vermesi üstüne ilan ettiği sıkıyönetimi sürdürüp, 1971 'de bir hükümet darbesi (10 Temmuz) girişimini savuşturdu ve bir temizlik hareketine girişti. Bir yandan da iktisadi ve toplumsal reformlar yapmayı sürdürüp, Fransa'dan dönerken uçakta uğradığı suikastten (avcı uçaklarının ateş açması) de sağ kurtulmayı başardı (19 Ağustos 1972). Ordunun yönetimini ele alıp, muhalefetle anlaşma yolları aradıysa da, başaramadı. İktisadı "faslılaştırma" eylemini başlatıp (Mayıs 1973), bütün yabancı anonim şirketleri ve yabancıların elindeki toprakları devletleştirdi.

Dış siyasette islâmcı görüşünü sürdürüp, Arap devlet başkanları konferansı başkanlığı (Rabat, Eylül ve Aralık 1969) yaptı. SSCB ve Fransa'yla ilişkileri düzeltti. Afrika Birliği Konferansı (Rabat, Haziran 1972), ve İslam Zirve Konferansı (Rabat, 1974) başkanlığı yaptı. Filistin sorununa çözüm getirmeye çalıştı. İspanyol Sahrası sorunu için "Yeşil Yürüyüş"ü düzenleyip, bölgenin Fas ile Moritanya arasında paylaşılmasını sağladı (buna karşılık İspanya'ya fosfat yataklarından pay verildi). Polisario Cephesi'yle uzun süre savaşıp, sonunda Batı Sahra'yı fiili bir işgalle topraklarına kattı (1972). Temmuz 1988'de İsrail başbakanı Şimon Perez'le görüşmesinden ötürü öbür Arap devletlerinin bir bölümü tarafından eleştirilince, Arap Birliği başkanlığından çekildi. Mağrib Arap Birliği'nin kurulmasında önemli rol oynadı (1989).