Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Hüseyin

  • Okunma : 561

Hüseyin, Ürdün kralı (Amman 1935). Tallal'ın oğlu olan Hüseyin, babası tahttan indirilince kral ilan edilip (1952), ortak komutanlık kurmak için Suriye ve Mısır'la antlaşma imzaladı (24 Ekim 1956). İngiltere'yle 1946'da imzalanmış olan yardım antlaşmasını feshederek, İngiliz birliklerini Ürdün'den çıkardı. Mısır'ın blokuna katılmayı kabul etmeyerek ülkesinin bağımsızlığını koruyup, Nâsır'ın, Suriye'yle Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni kurması (1 Şubat 1958) üstüne, Irakla Arap Federasyonu'nu kurdu (14 Şubat 1958); ama Irak'ta ayaklanma olunca, federasyon feshedildi. Nâsır'la görüştükten sonra Mısır'la ortak savunma antlaşması imzalayarak (Mayıs 1967), İsrail-Arap Savaşı'na katılmak zorunda kaldı. 

İsrail'in Filistin'in Arap kesimini ele geçirmesi nedeniyle Filistin'den kaçanların Ürdün'e sığınmaları üstüne, başgösteren iç savaş tehlikesini önlemek için Filistin Kurtuluş Örgütü'ne önemli ayrıcalıklar tanıdı (Haziran 1970). Mısır devletinin kuruluş yıldönümünde (23 Temmuz), ABD önerisini kabul ederek, Mısır'la birlikte üç aylık ateşkes antlaşması imzalanmasına razı oldu. Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat'ın savaşı sürdürme kararını açıklaması üstüne, eylül başında düzenlenen suikasttan kurtulup, Filistin Direniş Örgütü karşıtı subaylarla bir askerî hükümet kurdu (15 Eylül) ve hükümet kuvvetleri ile FKÖ arasında amansız bir savaş başladı. Suriye kuvvetleri de Ürdün'e girdi.

ABD'nin işe karışmasından çekinen ve FKÖ'nün yaşamasını isteyen Nâsır'ın girişimleri sonucunda, bir antlaşma yapıldı (27 Eylül 1970): Hüseyin tahtını koruyacak, Yaser Arafat da İsrail'le savaşımını sürdürecekti. 15 Mart 1972'de, krallığını Ürdün ve Filistin adıyla iki federal devlete bölme tasarısını açıklayan Hüseyin, Filistin Kurtuluş Örgütü, Arap ülkeleri ve İsrail'in bu tasarıya kesinlikle karşı çıkmaları üstüne tasarısını gerçekleştiremedi. Dördüncü Arap-İsrail Savaşı'nda Suriye cephesine 3000 asker gönderip, İsrail'in işgal ettiği topraklar üstündeki haklarından Filistin Kurtuluş Örgütü yararına vazgeçmeye hazır olduğunu açıkladı (Mayıs 1974); FKÖ'nün Cenevre Barış Konferansı'nda Filistinlileri temsil etmesini kabul etti. 
 
Bu olaylardan sonra iç düzenlemelere yönelip, Ürdün'ün tek siyasal partisi Arap Ulusal Birliği'ni kapattı (Nisan 1974); Anayasa'da değişiklikler yaparak, parlamentoyu dağıtma ve seçimleri yenileme yetkilerini elinde topladı; ülkedeki Filistinlilerin yasama ve yürütmedeki etkisini kısıtlamaya çalıştı, 1980'de başlayan İran-lrak Savaşı'nda Irak'ı destekleyip, Şubat 1983'te Arafat'la bir anlaşma yaparak, İsrail'in işgal ettiği topraklardan çekilmesi sağlandıktan sonra, bu topraklara yerleşecek FKÖ ile Ürdün arasında bir konfedarasyon kurulmasını kararlaştırdı. Körfez bunalımı (1990) sırasında Irak'ı destekleyip, Temmuz 1993'te, 1989'da oluşturulmuş 80 kişilik parlamentoyu feshetti ve çok partili seçimlere gidileceğini açıkladı. Ağustos 1993'te Türkiye'yi ziyaret etti.