Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

İbrahim Paşa

  • Okunma : 589

İbrahim Paşa, Türk devlet adamı (Kavala 1789-Kahire 1848). Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın oğlu olan, Mısır defterdarlığına getirilip, Kölemen ve Vahhabi isyanlarını bastırmakla görevlendirilerek Hicaz'a girip, Mekke ve Medine'yi alan (1816) ve "paşa" unvanı verilen (1817) İbrahim Paşa, daha sonra er-Reis ve eş-Şekre'yi aldı. Vahhabilerin merkezi ed-Der'iye'yi kuşatarak, Vahhabi reisi Abdullah'ı teslim aldı (1818).

Nizamıcedit'in Mısır'da örgütlenişine katkıda bulunup, Osmanlı donanmasıyla Mora isyanını bastırmaya giderek, Modon'a girdi (1825). Navarin'i kuşatıp, Tripolice ve Misolongi'yi aldıysa da, Yunanlıları korumak için birleşen Fransız-İngiliz-Rus müttefik donanması, Osmanlı-Mısır donanmasını Navarin'de büyük bir yenilgiye uğratınca Mısır'a döndü. Yunanistan'a bağımsızlık tanınmasından sonra Suriye valiliğinin de kendisine verilmesini isteyen, ama bu isteği kabul edilmeyince ayaklanan babası tarafından Suriye'ye gönderilip, Kudüs, Sur, Sayda, Beyrut, Trablus ve Nablus'u ele geçirdi. 

Müslüman olmayanlara ayrıcalıklar tanıyarak, Avrupa ülkelerinin desteğini kazandı. Gönderilen Osmanlı ordusunu ez-Zarra'da yenip, Akkâ'yı ele geçirerek, Abdullah Paşa'yı tutsak aldı. Şam'ı da alıp, Humus'a saldırıya geçerek, anlaşmazlık nedeniyle birleşemeyen Hüseyin Paşa ile Mehmet Paşa'yı ayrı ayrı yendi ve Adana'ya kadar ilerledi.

Konya yakınında yeni komutan Reşit Mehmet Paşa'yı da bozguna uğratıp (1832), Kütahya'ya kadar uzanan toprakları egemenliğine aldı. Rusya'nın araya girmesiyle imzalanan Kütahya Antlaşmasından (Adana, Suriye, Filistin, Mısır'a bırakıldı) sonra, babası tarafından Suriye genel valiliğine getirilip, önceleri Suriye halkının sevgisini kazandıysa da, vergileri artırması ve özgürlükleri iyice kısıtlaması üstüne Suriye'de ayaklanmalara yol açtı. Duruma müdahale eden İstanbul hükümetinin gönderdiği Hafız Paşa'yı Nizip'te yendiyse (1839) de, ayaklanmayı bastıramadı. Avrupa ülkelerinin de işe karışması ve Osmanlıların yapılan antlaşmada Mısır valiliğinin babadan oğula geçmek koşuluyla Mehmet Ali Paşa'ya bırakılmasından sonra, Mısır'a dönerek, babası yaşlanınca yönetimi ele aldı (1848); ama kısa süre sonra öldü.