Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

İndira Gandhi

  • Okunma : 475

İndira Gandhi, Hintli kadın siyasetçi (Allahabad 1917-Delhi 1984) Cavaharlal Nehru'nun kızı olan İndira Gandhi, Hindistan'ın bağımsızlığı için on iki yaşındayken savaşına başlayıp, 60.000 çocuktan oluşan bir grup kurdu, İsviçre ve Oxford'da öğrenim görüp, Kongre Partisine girerek (1938), siyasal etkinliği nedeniyle onüç ay, hapis cezasına çarptırıldı. Mahatma Gandhi'nin görüşlerini benimseyen (ama Mahatma Gandhi'yle hiçbir akrabalığı yoktur) Feroze Gandhi'yle evlenince (1942). eşinin yürüttüğü toplumsal kalkınma hareketine katıldı. Kongre Partisi başkanlığına seçilip (1959), Lal Bahadır Şastri kabinesinde Basın Yayın bakanlığı yaptı. Şastri ölünce (Ocak 1966) başbakanlığa getirilip, sosyalist eğilimli bir yansızlık siyaseti benimseyerek, dil konusundaki tutuculukla. iktisadi güçlüklerle, bölgesel toplulukların çıkarlarıyla savaştı; partisi içinde kendisine karşı muhalefetin artmasına karşın, 12 Mart 1967'de partisinin parlamento grup başkanlığına oybirliğiyle seçildi; ne var ki partinin sağ kanadı partiden koptu (1970) ve Anayasa Mahkemesi, parti örgütünü Gandhi'nin önderliğindeki sol kanada değil, partiden ayrılan sağ kanada verdi. Bunun üstüne kurduğu Yeni Kongre Partisi, Mart 1971'deki genel seçimlerde ve Mart 1972’deki yerel seçimlerde başarılı olunca. Temmuz 1969'da öne sürülmüş reform programım gerçekleştirmek amacıyla harekete geçti: Büyük bankaları, sigorta şirketlerini uluslaştırdı; mihracelerin aylıklarını ve ayrıcalıklarını kaldırdı. Ne var ki iktisadi önlemler alınmadığı için fiyatların hızla yükselmesi Gucerat ve Bihar eyaletlerinde ayaklanmalara (Şubat ve Mart 1974)yolaçtı. Dış siyasette, gün geçtikçe artan Hindistan - Pakistan geriliminde Hindistan'a siyasal destekler sağlamak amacıyla çeşitli diplomatik girişimlerde bulundu; SSCB - Hindistan Saldırmazlık Antlaşması (9 Ağustos 1971); Brüksel, Londra, Viyana, Washington, Paris ve Bonn'a yaptığı geziler; Bangladeş Cumhuriyetinin kurulması üstüne Hint birliklerinin geri çekilmesi için Mucibürrahman'la (Şubat 1972), savaş tutsakları sorunu için Ali Bhutto'yla (Haziran 1972) görüşmesi; Sri Lanka, Yugoslavya ve Kanada'ya yaptığı ziyaretler (1973); Sri Lanka ile Hindistan arasındaki deniz sınırı anlaşmazlığını sona erdiren antlaşmayı imzalaması (28 Haziran 1974), vb. Allahabad Yüksek Mahkemesi'nin. 1971 seçimlerinden sonra, bu seçimler öncesinde Kamu araç gereçleri ve personelini kendi yararına kullandığını ve seçimlerin geçersiz olduğunu belirtmesi 12 Haziran 1975) ve altı yıl süreyle seçime katılmasını, kamu hizmetleri görmesini yasaklaması üstüne, önce istifa edeceğini açıkladıysa da, sonra vazgeçti. Ülkede karışıklıklar patlak verince birçok eyalette sıkıyönetim ilan edip, muhalefet liderlerini tutuklattı; basma (yerli ve yabancı) sansür koydu; özgürlükleri kısıtladı. Devlet başkanı, başbakan ve parlamento başkanının seçim suçlarından yargılanmasını olanaksız kılan bir yasa çıkartarak Yüksek Mahkeme kararını geçersiz saydıysa da, Mart 1977'deki seçimleri yitirerek görevden ayrılmak zorunda kaldı. Ocak 1980'deki genel seçimleri kazanarak yeniden başbakanlığa getirildi; ama Sihlerin ayaklanmasını silah gücüyle bastırtması (ordu birliklerinin Amritsar'da ateş açması, bine yakın sihin ölümüne yol açtı) sonucunda, kişisel muhafızları arasındaki iki sih tarafından öldürüldü.