Işıldama
Işıldama, Nispeten soğuk maddelerin ışık yayması olayı. Işıldama (lüminesans da denir), cisimlerin yüksek sıcaklıkları nedeniyle ışık yaydıkları akkorluk olayından farklıdır. Flüorışıma (ışımanın uyardığı apansız ışık yayımı) ve fosforışıma (ışımanın uyardığı ama uyarı ortadan kalktıktan sonra da süren ışık yayımı) olguları ışıldama kapsamına girer.
Işıldama, maddenin kendisinde ölçülebilir ısı artışı olmaksızın enerji kazanan atomlardan ve moleküllerden kaynaklanır; bu durumda atomlar ve moleküller, fazlalık enerjiyi ışık biçiminde yayarlar. Görünür ışığın, morüstü ışığın, X ışınlarının ve gama ışınlarının soğurulması, yüklü parçacıklarla çarpışma, kimyasal tepkimeler, vb. etkenler, uyarılmaya neden olabilir.
Kuzey ve güney ışıkları gibi elektroışıldamalar ve biyoışıldama (yani, ateşböceklerinin ve birçok deniz canlısı türünün ışık üretmesi) olguları, gözlenmiş en eski ışıldama biçimleridir. Bir kimyasal ışıldama biçimi olan biyoışıldamada, kimyasal bir tepkime nedeniyle ışık yayımı gerçekleşir.
Birçok element, kimyasal bileşik ve mineral, flüorışıma gösterebilir. Neon, vb. gazların içinden bir elektron demeti geçirildiğinde, flüorışıma ortaya çıkar. Flüorışı yayan katı maddeler, sözgelimi floresan ışık ampullerinin ve televizyon tüplerinin kaplamaları, "fosforlar" diye adlandırılır. Bazı mineraller, ışınlandıklarında, canlı renklerde flüorışı yayarlar.
Sürtünmenin neden olduğu ışıldamaya tribdüminenans (sürtünümlü ışıldama) denir. Korendon (alüminyum oksit) gibi bazı mineraller, metalle kazınırlarsa ışık saçarlar. Akkor derecesinin altında bir sıcaklığa kadar ısıtıldığında ışıldayan barit (baryum sülfat) gibi minerallerde, ısılışıma (termolüminesans) oluşur. Nispetken yakın bir dönemde gözlenen sesışıldaması (sonolüminesans) olgusuysa, yüksek frekanslı ses dalgaları etkisinde bırakılan bazı sıvı hidrokarbonlarda oluşan ışıldamadır.