Kancalı Kurt
Kancalı Kurt, insanın bağırsaklarında asalak yaşayan ve kancalıkurt (ankilostomiyaz) hastalığına yol açan, 5-10 mm uzunluğunda bir ipliksolucandır. Yaşam çevriminin çok küçük bir bölümünü toprakta, geri kalanını tümüyle insan vücudunda geçiren bu solucanların yumurtaları dışkıyla vücuttan dışarı atılır. Yumurtalardan çıkan larvalar, çıplak ayakla dolaşan insanların derisinden içeri girerek kan dolaşımıyla akciğerlere ulaşır. Oradan soluk borusu yoluyla ağza gelir ve yutulduğunda önce mideye, sonra asıl yaşama ortamı olan incebağırsaklara geçer. Ağzındaki kanca gibi çengellerle bağırsakların iç duvarlarına tutunarak çevre dokulardan beslenirken çoğu kez ağır bağırsak kanamalarına neden olur. Salgıladıkları zehirli maddeler de başta sindirim bozuklukları olmak üzere çeşitli sorunlara yol açar. Erişkin bir solucan aynı insanın vücudunda 10 yıl kadar yaşayabilir.
Bir kancalı kurt bağırsaklara yerleştikten sonra her gün yüzlerce yumurta bırakır. Dışkıya karışarak vücuttan atılan bu yumurtalar sıcak ve nemli bir toprağa düştüğünde hızla gelişerek çatlar. Yumurtalardan çıkan larvalar bulaşıcı evreye ulaştığında özellikle ayak ve bacakların çıplak derisine kolayca gömülebilir. Böylece aynı çevrim yeniden başlar.
Kancalı kurtların yumurtaları yalnızca sıcak ve nemli topraklarda gelişebildiği için kancalı kurt hastalığı da özellikle tropik ve astropik bölgelerde çok yaygındır. Hastalık çok ender olarak ölümle sonuçlanır; ama yakalananlarda her zaman ishal, yüksek ateş, göğüs ve karın ağrıları ile genel bir halsizlik yapar. Sonucu kansızlığa kadar varabilen bağırsak kanamaları hastanın direncini iyice kırar. Tedavinin temel amacı da vücudun asalaklardan temizlenmesi ve kansızlığın giderilmesidir. Bunun için hastaya solucan düşürücü ilaçlar verilir ve alyuvar yapımını destekleyen özel bir beslenme rejimi uygulanır. Eğer kansızlık ileri dereceye varmışsa ayrıca kan nakli gerekebilir.
Hastalığın gerçek anlamda denetim altına alınabilmesi için yapılacak tek şey kancalı kurtların bulaşmasını önlemektir. Bunun için de her şeyden önce kanalizasyon sorunlarını çözmek ve insanların çıplak ayakla dolaşmalarını engellemek gerekir. Ne yazık ki bütün dünyada 700 milyonu aşkın kişide kancalı kurt vardır ve asalağın çocuklara bulaşma tehlikesi yetişkinlere oranla çok daha yüksektir.
