Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Karlofça Antlaşması

  • Okunma : 231

(26 Ocak 1699). Osmanlı Devleti ile Kutsal Birlik’i oluşturan Avusturya, Lehistan (Polonya), Venedik ve Rusya arasında imzalanmış olan Karlofça Antlaşması ile Osmanlı tarihi bir dönüm noktasına varmıştır. Osmanlı Devleti antlaşmayla yenildiğini ilk kez resmen kabul etmiş ve Avrupa’da bir daha geri alınamayacak toprak kayıplarına uğramıştır.

    1683’teki Viyana bozgunuyla Avrupa devletleri karşısında büyük bir yenilgi alan Osmanlı Devleti daha kendisini toparlamadan yeni saldırılarla karşılaşmıştı. Avusturya, 1684-87 arasında Macaristan’ın büyük bölümünü ve Erdel’i ele geçirdi. Lehistan, Podolya ve Boğdan’a saldırdı. Venedikliler de Bosna, Dalmaçya ve Mora’ya karadan ve denizden hücuma geçtiler. 1687’de Atina Venedikliler’in, 1688’de de Belgrad Avusturyalılar’ın eline geçti. Buraları savunan Osmanlı kuvvetleri dağılmış, iç göç başlamıştı. 1687’de yaşanan büyük kıtlık Anadolu’yu perişan etmiş, İstanbul’da da huzursuzluklar baş göstermişti. Bu koşullar içerisinde IV. Mehmed tahttan indirildi, yerine II. Süleyman padişah oldu. Yeni padişahın ilk işi barış istemek oldu. Ama Kutsal Birlik’i oluşturan devletler bu konuda anlaşamadıklarından barış gerçekleşmedi.

    II. Süleyman’ın sadrazamlığa getirdiği Fazıl Mustafa Paşa yeni bir ordu toplamayı başararak 1690’da Belgrad’ı geri aldı. Ama ertesi yıl çıktığı ikinci Avusturya seferinde Salankamen’de bozguna uğradı ve öldü. Bu arada II. Süleyman ölmüş, 1691’de II. Ahmed padişah olmuştu. II. Ahmed İngiltere ve Hollanda aracılığıyla yapılan barış önerisini geri çevirerek savaşı sürdürme kararı aldı. Ama II. Ahmed’in kısa süren saltanatı sırasında önemli bir savaş olmadı. II. Ahmed’in 1695’te ölmesi üzerine başa geçen II. Mustafa Avusturya’ya karşı üç kez sefere çıktı.

    Sonuncusunda 1697’de Zenta’da Avusturya karşısında büyük bir yenilgiye uğradı, Osmanlı ordusu tümüyle yok oldu. Bu arada Rusya da Karadeniz’e açılma siyasetinin ilk başarısı olarak 1696’da Azak Kalesi’ni almıştı. Her yönden kuşatılan ve savunma gücünü yitiren Osmanlı Devleti barış masasına oturmak zorunda kaldı.

    İngiltere ve Hollanda’nın aracılığıyla Karlofça’da başlayan görüşmeler 72 gün sürdü ve sonunda Avusturya, Venedik ve Lehistan’la barış antlaşması imzalandı. Buna göre Macaristan, Erdel, Hırvatistan ve Slovenya Avusturya’ya; Dalmaçya, Mora Yarımadası ve bazı Ege adaları Venedik’e; Podolya ile Güney Ukrayna Lehistan’a bırakılıyordu. Rusya ile anlaşma sağlanamadığından iki yıl süreli bir ateşkes sözleşmesi imzalandı. Osmanlı Devleti 1700’de İstanbul’da yapılan bir antlaşmayla Azak Kalesi’nin Rusya’ya verilmesini kabul etti.

    Karlofça Antlaşması ile sağlanan barış 10 yıl kadar sürdü. 1711’de Prut Seferi ile Rusya’ya, 1714’te de Karlofça Antlaşması’na uymayan Avusturya’ya karşı yeniden savaş açıldı. Ama Avusturya karşısında uğranılan büyük yenilgi 1718’de Osmanlı Devleti’ne daha büyük topraklar kaybettiren Pasarofça Antlaşması’nm imzalanmasına yol açtı.