Kayak
Kayak, binlerce yıldır derin karlı yerlerde dolaşmanın başlıca yolu olmuştur. Norveç’te bulunan kayalara oyulmuş tarihöncesinden kalma resimler, kayağın çok eski zamanlardan beri kullanıldığını göstermektedir. Kayağın Orta Asya ve Mançurya’da da İÖ 800’lerde kullanıldığı sanılmaktadır. İskandinav orduları ise 15. yüzyılda ve daha sonraları kayağı düşmanlarına karşı savaşırken başarıyla kullanmışlardı. Kayağın bir spor olarak sevilip yaygınlaşması 20. yüzyılda gerçekleşmiştir. Norveç kayağın anayurdu olarak bilinir. Gerçekten de pek çok batı dilinde kayak anlamına gelen ski sözcüğü Norveççe “uzun tahta parçası” demektir.
Eskiden tahtadan yapılan kayaklar günümüzde plastikten yapılmaktadır. Tabanı da, iyi kaymasını sağlamak için polietilenle kaplanır. Kayakların uzunluğu ve genişliği kayakçının ağırlığına, boyuna ve yarışmanın türüne bağlı olarak değişir. Kısa kayakları kullanmak yeni başlayanlar için çok daha kolaydır. Kayak, ön kısmı geniş ve karı ezmek için yukarı kalkık, arkası yassı bir tabandan oluşur. Kayak ayakkabıları önceden deriden ve bağcıklı olurdu. Günümüzde ise bütünüyle dökme plastikten yapılmaktadır. Bu nedenle su geçirmez; kayağı tam olarak kontrol edebilmek için düz ve sert tabanlıdır. Kayaklar bir güvenlik düzeneğiyle ayağa takılır. Bu düzenek kayağın sabit durmasını sağlarken, çarpma ve düşme sırasında da kayağın ayaktan kurtulmasını kolaylaştırır.
Kayakçı iki elinde metalden birer kayak sopası taşır. Sopanın bir ucunda kardan destek almayı sağlayan yuvarlak bir tabla, öbür ucundaysa bileğe takmak için bir kayış vardır. Bu kayış kayakçı düştüğü zaman sopanın kaybolmaması içindir.
Kayakla düz bir alanda kayarken sopaların da yardımıyla gövde ileri itilir. Yamaçtan aşağı inerken kayaklar birbirine paralel tutulur. Yön değiştirme, ya sopaların yardımıyla ya da kayakçının vücut hareketleriyle gerçekleştirilir. Özellikle yeni başlayanlar için durmak çok zordur. Ya kayakların ön uçlarını birleştirerek ya da kayaklar paralel durumdayken dönerek durulur.
Kayak günümüzde spor ve eğlence amacıyla kullanıldığı gibi kutup araştırmalarında da kullanılmaktadır. Öte yandan 19. Yüzyılda kayak yarışlarının ve kayakla atlamanın ortaya çıkışından bu yana, kayak karşılaşmaları kayak tekniğinin ve araç gereçlerinin gelişmesini büyük ölçüde etkilemiştir.
Modern kayak yarışmaları “Kuzey disiplini” ve ”Alp disiplini” adlarını taşıyan iki kola ayrılır. Kuzey disiplini ilk kez Norveç ve öteki Kuzey Avrupa ülkelerinde yapıldığı için bu adla anılır; kayak krosu, kayakla atlama ve biatlon yarışmalarından oluşur. Bir dayanıklılık sınavı olan kros karşılaşmaları 15-85 km arasında değişen uzun mesafe yürüme yarışları biçimindedir. Ayrıca kros bayrak yarışları da düzenlenmektedir. Kayakla atlama bütün kayak yarışmaları içinde en çok cesaret isteyenidir. Kayakçının kule adı verilen yüksek ve uzun bir rampada kaydıktan sonra boşluğa atladığı bu sporda 150 metreyi geçen atlayışlar kaydedilmiştir. Biatlon, kayak krosu ile tüfek atıcılığını birleştiren ilginç bir spor dalıdır.
İkinci kayak tekniği ise Alp Dağları’nda başladığı için bu adla bilinmektedir. Alp disiplininde kayakla dik yamaçlardan iniş ve değişik slalom karşılaşmaları yer alır. İniş yarışmalarında sporcuların hızı saatte 100 kilometreyi geçer. Slalomda ise sporcular sık aralıklarla ve ters açılarda yerleştirilmiş bayraklı direklerin (kapı) arasından geçerek manevra ve dönüşlerdeki ustalıklarını gösterirler.
Günümüzde kayak yarışmaları kış olimpiyatlarının önemli bir bölümünü oluşturur.
