Layos Kossuth
Layos Kossuth, Macar devrimcisi (Monok 1802-Torino, İtalya 1894). Soylu ama yoksul bir Hırvat ailesinin oğlu olan Layos (ya da Lajos) Kossuth, avukatlık yapıp, Bratislava'daki Diyet Meclisi üyeliğinde bulundu (1832-1836). Elyazması bir Diyet Gazetesi çıkararak Macaristan'da siyasal gazeteciliği başlatıp, yazılarından ötürü tutuklandı (1839). Liberal Parti'nin açtığı bir imza kampanyası sayesinde özgürlüğüne kavuşup, Peşti Hirlap'ı (Peşte Gazetesi) kurduysa (1841) da, kısa süre sonra (1843) gazeteciliği bırakarak sanayi işleriyle uğraşmaya başladı. 1847'de Peşte komitesi tarafından Diyet Meclisi'ne üye seçilip, köylülerin özgürleştirilmesini önerdi; Macaristan ile Avusturya'nın siyasal bakımından ayrılmasını istedi
(1848). Bir Macar bakanlar kurulu oluşturulmasına imparatoru razı edip, bu kurulda Maliye bakanlığını üstlendiyse de, çok geçmeden Macar yönetimine girmek istemeyen Jelaçic'in önderliğindeki Hırvatlarla ve Viyana'nın desteklediği ılımlı soylularla sürtüştü. Ulusal Savunma Komitesi başkanlığına atanıp (Eylül 1848), diktatörce bir rejim kurarak, hükümeti Debrecen'e taşıdı ve Macaristan'ın bağımsızlığını ilan etti (14 Nisan 1849). Hırvatların, AvusturyalIların ve Rusların işbirliği sonucunda iktidarı general Görgey'e devretmek zorunda kalıp, Rus prdusunun Macaristan'a girmesi üstüne
(1849) OsmanlIlara sığınarak, göz altına alındı. Serbest bırakılınca (1851), ABD ve İngiltere'de yaşayıp, Ledru-Rollin ve Mazzini'yle ilişki kurdu. Macar Diyeti'ne milletvekili seçildiyse de, Avusturya'yla yapılacak hiçbir işbirliğini kabul etmediği için, kendi isteğiyle yurt dışında yaşadı.
not: XIX. yy'da yaşamış Macar devrimcisi Layos Kossuth, 1848'de Avusturya yönetimine karşı Macar ayaklanmasının önderliğini üstlenerek, 1849'da ülkenin bağımsızlığını ilan etmiştir.