Magnetik Kutuplar
Bir magnetik pusulanın iğnesi, Dünya’nın neresinde olursa olsun her zaman kuzey-güney doğrultusunu gösterir. İğnenin kuzeye bakan ucunun gösterdiği noktaya kuzey magnetik kutbu, güneye bakan ucunun gösterdiği noktaya da güney magnetik kutbu denir. Aslında Dünya’nın gerçek Kuzey ve Güney Kutup noktaları tam olarak pusula iğnesinin gösterdiği yerde değildir; yani magnetik kutuplar ile coğrafi kutuplar çakışmaz.
Kuzey magnetik kutbunun bugünkü yeri, Kuzey Buz Denizi'ndeki Sverdrup Adalarından Ellef Ringnes Adasfnın güneyindedir. Güney magnetik kutbu ise günümüzde Antarktika’daki Adelie Kıyısı’nın biraz açığında yer alır. Magnetik kutupların yeri yavaş yavaş değişmektedir.
1600 gibi oldukça eski bir tarihte İngiliz bilim adamı William Gilbert (1544-1603), Dünya'nın dev bir mıknatısa benzediğini ve kutuplarından birinin Kuzey Kutup Bölgesi’nde, öbürünün Güney Kutup Bölgesi’nde (Antarktika’da) bulunduğunu göstermişti. Kuzey magnetik kutbuna ilk kez 1831’de İngiliz kâşif James Clark Ross (1800-62) ulaştı. O zamanlar kuzey magnetik kutbu çok daha aşağıda, Kanada’nın kuzeyindeki Boothia Yarımadası’nda bulunuyordu. Ross sonradan 1839-43 yılları arasında düzenlediği Antarktika keşif gezisinde güney magnetik kutbuna ulaşmayı denedi. Bunu başaramadı ama gözlemlerine dayanarak kutup noktasının yerini oldukça doğru saptadı. Güney magnetik kutbuna ancak 1909’da, İngiliz kâşif Ernest Shackleton'ın düzenlediği Antarktika keşif gezisi sırasında ulaşılabildi.
Magnetik pusula'iğnesinin gösterdiği doğrultu ile gerçek kuzey arasında kalan açıya magnetik sapma denir ve bu açının değeri Dünya üzerinde bulunulan yere göre değişir.
