Sir Winston Churchill
(1874-1965). Sir Winston Leonard Spencer Churchill, II. Dünya Savaşı’nda Nazi Almanya’sının yenilmesinde büyük rolü olan önemli bir İngiliz devlet adamıdır. 1940’ta başbakanlık görevini üstlenen Churchill, ülkesine yönelen Alman tehlikesi sırasında, güçlüklere boyun eğmedi ve İngiliz halkını durmadan uyararak yüreklendirmeye çalıştı.
Churchill Oxfordshire’de doğdu. Marlborough dükünün torunu, Muhafazakâr Parti önderlerinden Lord Randolph Churchill’in ve ABD’li Jeanette Jerom e’un oğludur. Ailesinin ilgisizliği nedeniyle mutsuz bir çocukluk geçirdi. İngiliz soylularının okulu olan Harrow’da başarısız bir öğrenim deneyiminden sonra, Sandhurst’te Krallık Askeri Okulu’na girdi.
1894’te bu okulu bitiren Churchill orduya katıldı. Küba, Hindistan ve Sudan’daki askerliği sırasında gazete muhabirliği de yaptı. 1899’da İngiltere ile Güney Afrika arasında çıkan savaşı sivil muhabir olarak izledi. Morning Post gazetesine yazılar gönderdi, Güney Afrikalı Boerler’in pusuya düşürdüğü bir zırhlı trenin kurtarılmasında yararlık gösterdi. Daha sonra Boerler’e tutsak düştü. Tutsak kampından kaçmayı başardı ve İngiltere’ye bir kahraman olarak döndü.
Churchill 26 yaşındayken Oldham bölgesinden seçimlere katıldı. Muhafazakâr Parti’ den milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. 1904’te görüş ayrılığı yüzünden Muhafazakâr Parti’den ayrıldı ve Liberal Parti’ye geçti. 1906’da sömürgelerden sorumlu devlet bakanı yardımcısı olarak ilk kez kabineye giren Churchill, çeşitli resmi görevlerin ardından, 191l’de deniz kuvvetleri bakanlığına atandı.
Churchill donanmayı güçlendirmek ve günün koşullarına uydurmak için büyük bir çaba harcadı. Ağustos 1914’te savaş başladığında aynı görevde bulunuyordu. İngiltere’de yabancı ülkeler için yapılmakta olan tüm savaş gemilerine el koydurdu. Osmanlı İmparatorluğu’na karşı, 1915’te Çanakkale Boğazı projesinin tasarlanmasında büyük ölçüde payı oldu. Amaç Boğazlar’ı geçerek müttefik Rusya’ya ulaşmak ve İstanbul’un düşmesiyle Osmanlılar’ı kısa yoldan yenilgiye uğratmaktı. Ne var ki, İngiliz ordusu başarısızlığa uğradı. Churchill görevinden istifa ettikten sonra, bir süre Fransa’da yarbay olarak görevlendirildi. 1917’de Lloyd George’un koalisyon hükümetinde savaş gereçleri bakanlığı yaptı. Bu arada, 1917 Ekim Devrimi’nden sonra baş gösteren İç Savaş’ta, Sovyet hükümetine karşı savaşan Beyaz Ruslar’a ve Ukrayna’yı işgal eden PolonyalIlar’a askeri destek sağladı. Bundan sonra 1919’da savaş bakanlığı yaptı ve hava kuvvetlerinin sorumluluğunu üstlendi.
1922 seçimlerinden yenik çıkan Churchill 1924’te Epping’den katıldığı seçimlerde kazanarak parlamentoya girdi. Yeniden Muhafazakâr Parti’ye geçen Churchill 1924-29 yılları arasında maliye bakanlığı yaptı. Bu dönemde baş gösteren işçi eylemlerine karşı sert bir tutum aldı ve 1926 genel grevinde baskıcı yöntemler uyguladı. 1929’da hükümet düştüğünde Churchill de görevinden ayrıldı.
i görev almadı. Siyaset çevrelerince çok yetenekli ama güven duyulmaması gereken biri olarak görülüyordu. Ulusal ve uluslararası sorunlarla ilgili konularda parti başkanlanyla anlaşamıyordu. 1933’te Adolf H itler’in Almanya’da iktidara gelmesiyle birlikte hükümeti Alman tehlikesine karşı uyarmak için büyük bir çaba gösterdi. Gizli yollardan elde ettiği bilgilerin sürekli olarak doğru çıkmasına karşın, hükümet Churchill’in uyarılarını ciddiye almadı. Bu arada kamuoyu da Churchill’i ulusun sözcüsü olarak tanımaya ve göreve gelmesi için baskı yapmaya başladı. Eylül 1939’da II. Dünya Savaşı’nın çıkmasıyla birlikte bir kez daha deniz kuvvetleri bakanlığına getirildi. Mayıs 1940’ta hükümetin düşmesi üzerine istifa eden Neville Chamberlain’in yerine başbakanlık görevini üstlendi. Belli başlı bütün partileri bir araya toplayarak bir koalisyon hükümeti kurdu. Ağzında purosu, eliyle zafer işareti yaparak savunma hatlarını, fabrikaları, bombalanan bölgeleri dolaştı. İngiliz halkını ve cephedeki askerleri yüreklendirerek, cesaretin ve inancın simgesi oldu.
1941-45 arasında Churchill İngiltere, ABD ve SSCB’yi içine alacak, “büyük ittifak”ı oluşturmaya girişti. ABD Devlet Başkanı Franklin D. Roosevelt ve SSCB önderi Josef Stalin ile görüşmek üzere Washington ve Moskova’ya gitti. Başkan Roosevelt ile kurduğu yakın arkadaşlık iki ülke arasında güçlü bir askeri dayanışmanın başlamasını sağladı.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra, İngiltere’de yapılan genel seçimde İşçi Partisi Muhafazakâr Parti’yi yenilgiye uğrattı. Bunun üzerine başbakanlık görevinden ayrılan Churchill muhalefet önderi olarak parlamentoda kaldı. Yerine Clement Richard Attlee başbakan oldu. II. Dünya Savaşı’ndan önce ve özellikle savaş sırasında gösterdiği yararlıklardan ötürü Churchill nişanlarla ödüllendirildi.
1951 genel seçimi sonucu kurulan M uhafazakâr hükümetin başbakanı oldu; 1955’e kadar bu görevde kaldı. 1953’te tarih ve biyografi konularındaki başarılı yapıtları nedeniyle Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı. ABD Kongresi’nce onursal ABD yurttaşı ilan edildi.
Churchill, ülkesine yaptığı hizmetler ve güven veren kişiliği ile, 20. yüzyılın büyük devlet adamlarından biridir.
Yapıtlarından The World Crisis 1911-18 (1923-29; “Dünya Bunalımı 1911-18”) ve Türkiye’de Çörçil Anlatıyor adıyla yayımlanmış olan The Second World War (1948-53) tüm dünyada geniş yankılar uyandırmıştır.
