Yalıçapkını
Yalıçapkını, uzunluğu 45 santimetreye ulaşabilen iri gagalı 85 kadar kuş türünün adıdır. Birçoğu parlak renkli ve tepeliklidir. Suya doğru uzanmış bir ağaç dalma ya da başka bir yere tüneyerek çevreyi gözleyen bu kuşlar, avları olan balıklara ve öbür hayvanlara tüneklerinden fırlayarak saldırırlar. İri avlarını tüneğe vura vura öldürür, daha kolay yutmak için havaya fırlatabilirler. Avrupa, Asya ve Afrika'da bulunan bayağı yalıçapkını (Alcedo atthis) coğrafi dağılımı en geniş yalıçapkını türüdür. Bu kuş temel besini olan balıkları yakalamak için suyun üstünde kanat çırparak havada asılı kalmışçasına durur ve gördüğü avına doğru hızla dalışa geçer. Kuzey Amerika'da yaşayan kuşaklı yalıçapkını (Megaceryle alcyon) da benzer biçimde avlanır. Bu türün dişisinde, erkeğinden farklı olarak göğüs altında ve yanlarında kestane rengi bir şerit bulunur.
Yalıçapkınlarının büyük bir bölümü balıktan çok kara hayvanlarıyla beslenir. Örneğin Doğu Hint Adaları ve Avustralya’nın kuzeydoğu kesimlerinde yaşayan bayağı cennet yalıçapkını ( Tanysiptera galatea) tropik ormanların yapraklarla kaplı dip örtüsünde dolaşan kertenkeleleri, çıyanları ve böcekleri avlar. Hindistan'da yaşayan leylek gagalı yalıçapkını (Pelargopsis caperısis) balık, kurbağa, yengeç ve kertenkeleleri yakalamanın yanı sıra öbür kuşların yuvalarından yavrularını kapar. Kürek gagalı yalıçapkını (Clytoceyx rex) yersolucanlarım avlamak için yassılaşmış gagasıyla toprağı kazan ilginç bir Yeni Gine kuşudur.
Yalıçapkınları oyuklara ya da ağaç kovuklarına yuva yapar. Bu oyuklar ırmak kıyılarında ya da termitlerin oluşturduğu yığınlarda bulunabilir. Dişiler yuvaya genellikle 6-8 beyaz yumurta bırakır.
Yalıçapkını birçok efsaneye konu olmuştur. Yunan mitolojisine göre sabah yıldızının oğlu Keyks suda boğulur. Dalgaların kıyıya sürüklediği Keyks’in cesedini gören karısı Alkyone da kendisini sulara bırakıverir. Onların bu durumuna acıyan tanrılar her ikisini de birer yalıçapkmına dönüştürür. Alkyone denizin üzerinde bir yuva yapacağım söyler. Deniz de onun yavrularına kolayca bakabilmesini sağlamak için her yılın aralık ayında 14 gün boyunca durgunlaşır.
