Çeçe Sineği
Çeçe Sineği ilk bakışta karasineğe benzeyen, küçük ama çok zararlı bir sinektir. Uyku hastalığını bulaştırmasıyla bilinen bu kan emici sineğin, Glossina cinsini oluşturan yaklaşık 21 türü vardır. Türlerin çoğu Afrika’da, Sahra Çölü’nün güneyinde yaşar.
6-16 mm uzunluğunda bir böcek olan çeçe sineği insanların, sığırların ve yabanıl hayvanların kanıyla beslenir. Bazı türleri kanını emdiği canlının hastalanmasına, hatta çoğu zaman ölmesine yol açan bir hastalık yayar. Bu hastalığın etkeni çeçe sineğinin taşıdığı tripanozoma adlı bir tekhücrelidir. Tripanozoma yabanıl hayvanların kanında yaşar. Çeçe sineği bu hayvanlardan birinin kanını emdiğinde kanla birlikte birkaç tripanozoma da çeçe sineğine geçebilir. Sineğin vücudunda başkalaşım geçiren tripanozomalar en sonunda sineğin ısırdığı insanlara bulaşarak uyku hastalığına, sığırlara bulaştığında da nagana denen benzer bir hastalığa yol açar. İnsanları ısıran çeçe sineklerinin yüzde 80’den fazlası erkektir; dişiler genellikle iri yapılı hayvanlara saldırır.
Bu hastalıkları tedavi eden ilaçlar bulunmakla birlikte, bilim adamları çeçe sineğinin kökünü kazımaya çalışmaktadır. Çeçe sineklerinin üstesinden gelmek için kullanılan yöntemlerden biri, üreme yerleri olan tropik ormanların tabanındaki bitki örtüsünü temizlemektir.
Çeçe sineklerinin üremesi öbür sineklerden farklıdır. Öteki sineklerin larvaları dişinin dışarı bıraktığı yumurtalardan çıkar. Çeçe sineğinde ise larvaların yumurtadan çıkması dişinin vücudunda gerçekleşir. Bu larvalar toprakta yuvalanarak bir saatte pupa evresine girer, birkaç hafta sonra da erişkin birer sineğe dönüşür. Çeçe sineğinin yaşam süresi bir-üç ay arasında değişir.
Çeçe sineklerinde her türün kendine özgü bir yerleşim ve üreme yeri vardır. Bundan yararlanan bilim adamları larva ve pupaların bulunduğu bazı yerleri çeçe sineklerinden temizleyerek güvenli bir biçimde sığır yetiştirilmesine olanak sağlamışlardır.
