Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Kortikoyitler

  • Okunma : 618

Kortikoyitler, Böbreküstü bezlerinin kabuk bölümü tarafından üretilen üç ana steroyit hormon grubuna topluca verilen ad. Söz konusu hormonlar mineralokortikoyitler, glükokortikoyitler ve cinsellik hormonlarıdır. Kortikoyitler (ya da kortikosteroyitler) terimi, biyolojik etkileri bu hormonlarınkine benzeyen sentetik bileşikler için de kullanılır.

Mineralokortikoyitler, böbrekleri, ter bezlerini ve mide-bağırsak sistemini düzenleyerek, bedendeki sodyum ve potasyum iyonlarının dengesini korurlar. Söz konusu dokular, hormonların etkisine bağlı olarak sodyum iyonlarını korur, potasyum iyonlarını boşaltır ve suyu tutarlar. Başlıca mineralokortikoyit, aldosterondur.

Glükokortikoyitler, protein ve karbonhidrat metabolizması ile bedenin strese tepkisini düzenlerler. Glükokortikoyitlerin etkisiyle protein yıkımı ve bazı aminoasitlerden karbonhidrat bireşimi artarken, protein bireşimi ve karbonhidrat kullanımı azalır. Glükokortikoyitlerin strese karşı tepki düzenlemeleri arasında bağışıklık tepkileri, iltihap ve bedenin genel uyum yanıtları yer alır. Başlıca glükokortikoyitler kortizon, kortikosteron ve kortizoldür. Mineralokortikoyitler ile glükokortikoyitlerin bazı işlevleri birbiriyle örtüşür. Sözgelimi, aldosteron, kortizolünküne benzer bazı etkiler oluştururken, kortizol, aldosteronunkine benzer bazı tepkilere yol açar. Ama bu, örtüsen etkiler, temel etkilerinin yanında hafiftir.

Böbreküstü bezi kabuğu tarafından üretilen cinsellik hormonları, temelde androjenlerden oluşur; ayrıca östrojenlerve progesteron da üretilir. Böbreküstü kabuğu tarafından üretilen cinsellik hormonlarının miktarı, erbezlerinde ve yumurtalıkta üretilen cinsellik hormonu miktarlarına oranla azdır.