Pasarofça Antlaşması

• Okunma : 226

(21 Temmuz 1718), Osmanlı Devleti ile Venedik ve Avusturya arasında 1714’ten beri süren savaşı sona erdirmiştir. Pasarofça Antlaşması’na yol açan gelişmeler, Osmanlı Devleti’nin 1699’da imzalanan Karlofça Antlaşması ile Venedik’e bırakılan Mora Yarımadası’nın geri almasıyla başlamıştır. Venedik, Mora’yı ele geçirdikten sonra Adriya Denizi kıyıları ile Ege Denizi’ndeki Osmanlı adalarını da tehdit etmeye başlamıştı. Bunun üzerine Osmanlı Devleti karadan ve denizden yürütülen bir harekâtla 1715’te Mora’yı geri almayı başardı. Bu durum Venedik’in müttefiki Avusturya’dan yardım istemesine yol açınca savaş Balkanlar’a sıçradı. Aslında Avusturya da Karlofça Antlaşması ile elde ettiği toprakları daha da genişletmek, özellikle Temeşvar’ı almak istiyordu. Bir dizi küçük çaplı çarpışmadan sonra Osmanlı ordusu 1716’da Varadin’de ağır bir yenilgiye uğrayınca savaşın gidişi değişti. Osmanlı ordusu Belgrad’a çekilerek yeni bir direniş cephesi kurmaya çalıştı. III. Ahmed’in II. Ferenc Râköczi’yi Erdel-Macaristan kralı yaparak destek kazanmak istemesi de olumlu sonuç vermedi. Kırım Hanlığı’ndan beklenen yardımın gelmemesi durumu daha da kötüleştirdi. Ekim 1717’de Belgrad’ın düşmesi savaşın son aşamasını oluşturdu. Bu arada elde edilen tek başarı Venedik’in Mora’yı geri alma girişimlerinin önlenmesi oldu.

    Avusturya da bu sırada İspanya ile savaşın eşiğine geldiğinden barıştan yana tutum takınınca Şubat 1718’de Osmanlılar’la savaşı durdurdu. Dört yıl süren savaş yüzünden Akdeniz’deki ticaretleri kesintiye uğrayan Ingiltere'nin ve Felemenk Cumhuriyeti’nin elçileri de bir an önce barış yapılması için girişimde bulundular. III. Ahmed’in Mayıs 1718’de sadrazamlığa getirdiği Nevşehirli Damat İbrahim Paşa da barış yanlısıydı.

    Belgrad yakınlarındaki Pasarofça’da başlayan görüşmeler 47 gün sürdü. Sonunda Avusturya ve Venedik’le ayrı birer barış antlaşması imzalandı. Antlaşmaya göre Temeşvar, Küçük Eflâk ve Belgrad da içinde olmak üzere Sırbistan’ın bir bölümü Avusturya’ya bırakılıyor, Osmanlı sınırı Niş’e kadar geriliyordu. Osmanlıların kabul etmediği tek koşul, Erdel-Macaristan Kralı Râköczi’nin Avusturya’ya teslim edilmesiydi. Mora da bütün baskılara karşın Venedik’e geri verilmedi. Venedik yalnızca Dalmaçya’da bazı topraklar ile Adriya Denizi kıyısında birkaç kale ve Yunan Denizi’nde bazı adaları aldı. Parasofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’ın ötesinde hiçbir toprağı kalmadı.