Semender
Çörel adıyla da tanınan semenderler, bir efsaneye göre ateşten zarar görmeyen hayvanlardır. Ama yanmama özellikleri efsaneden öteye geçmez. Kuyruklu amfibyumlar grubunda yer alan bu hayvanlar öbür amfibyumların çoğu gibi serin ve nemli yerlerde yaşarlar. İnce uzun yapıları, uca doğru sivrilen uzun kuyrukları ve bacaklarının konumu bakımından kertenkeleleri andırırlar. Ama gövdeleri pulla değil, pürüzsüz ve parlak bir deriyle kaplıdır. Gündüzleri nemli ve korunaklı yerlerde saklanır, geceleri dolaşmaya çıkıp toprak solucanlarını ve böcekleri yerler. Çoğu kuzey yarıküreye dağılmış yaklaşık 320 türü vardır. Bunların büyük bölümü Kuzey Amerika’da yaşar.
Alp semenderi ya da kara semender (Salamandra atra) yalnızca İsviçre Alpleri’nde bulunur. Dişiler yumurtlayarak değil, her üreme döneminde yalnız iki yavru doğurarak ürer. Yavrular doğmadan önce dişinin içinde gelişirken, beslenmek için henüz çatlamamış yumurtaları ve kısmen gelişmiş kardeşlerini tüketir. Bu grubun en iri üyesi olan ve Japonya’da yaşayan dev semenderin (.Andrias japonicus) uzunluğu 1,8 metreye ulaşır. Yaşamını büyük ölçüde suyun içinde geçiren dev semenderin hem akciğerleri, hem de solungaçları vardır.
Üreme Davranışları
Semenderlerin değişik türleri su yaşamından kara yaşamına geçişin bir yolunu gösterir. Dev semenderin yakın akrabası olan çamurşeytanı (Cryptobrarıchus alleganiensis) gibi bazı Kuzey Amerika semenderleri yaşamlarının tümünü suyun içinde geçirir. Türkiye’de de bulunan örneklerden lekeli semender (Salamandra salamandra) ve küçük semender (Triturus vulgaris) gibi türler ise yaşamlarına suyun içinde başlar, sonradan karaya çıkarlar. Semenderlerin yakın bir akrabası olan aksolot (Ambystoma mexicanum) ilginç bir türdür. Bazı koşullar altında solungaçları kaybolup karada yaşayan bir erişkine dönüşürken başka koşullar altında larva evresinde kalıp sudan hiç ayrılmaz
Bayağı Amerika semenderi (Diemictylius viridescens) de başka bir çeşit gelişimin temsilcisidir. Bu türün larvası suya bırakılan bir yumurtadan çıkar. Sonra turuncumsu kırmızı bir semendere dönüşerek, 2-3 yıl boyunca karada kalır. Ama rengi zeytin yeşiline dönüşüp kuyruğu boyunca bir kabartı belirdiğinde yeniden suya dönerek yaşamını tamamlar.
Kızıl sırtlı semenderlerin (Plethodon cinereus) yaşam çevriminde ise suda geçen hiçbir evre yoktur. Dişiler yumurtalarını öbekler halinde nemli yerlere bırakır. Larva evresi yumurta içinde geçer ve yumurtadan erişkine benzeyen yavrular çıkar.
