Scarlatti Ailesi
Scarlatti Ailesi, 17. yüzyıl sonlarıyla 18. yüzyıl başlarında ünlü besteciler yetiştirmiş bir İtalyan ailesidir. Ailenin en ünlü üyeleri Alessandro ve oğlu Domenico’ydu.
Alessandro Scarlatti (1660-1725), Sicilya’nın Palermo kentinde doğdu. Tam adı PietroAlessandro Gaspare Scarlatti’ydi. Ailesi eğitimiyle ilgilenemeyecek kadar yoksul olduğundan 12 yaşındayken Roma’daki akrabalarının yanına gönderildi. Orada müzik eğitimi gören Alessandro, 19 yaşında ilk operasını yazdı. Bu opera öyle beğenildi ki, İsveç Kraliçesi Kristina genç besteciyi koruması altına aldı. 1683’e kadar kraliçenin hizmetinde kalan Alessandro 1684’te İtalya’ya döndü ve Napoli Sarayı’nın müzik yöneticiliğine getirildi. Orada kaldığı 18 yıl boyunca yaklaşık 40 opera ve çeşitli müzik parçaları besteledi.
1702-09 arasında Floransa ve Roma’da önemli görevlerde bulundu. 1709’da Napoli’deki işine geri döndü. Son yıllarını operaların yanı sıra serenatlar (saraylarda akşam eğlencesi olarak seslendirilen bir vokal müzik türü) ve missalar yazarak geçirdi.
Alessandro Scarlatti en çok İtalyan tarzı üç bölümlü uvertürleri ve aryalarıyla dikkat çeken 115 operasıyla anımsanır. Özgürlüğün Zaferi adlı yapıtı opera seria (ciddi opera) türünün ilk örneğidir. Yüksek nitelikli oda müziği parçaları da besteleyen sanatçının solo sesler ve küçük çalgı toplulukları için bestelediği 600’ü aşkın kantatı vardır. Scarlatti klasik armoninin oluşumunda katkısı bulunan en önemli bestecilerden biri olarak kabul edilir.
Domenico Scarlatti (1685-1757). Tam adı Giuseppe Domenico Scarlatti’dir. Alessandro Scarlatti’nin en yetenekli çocuğuydu. En iyi klavsen müziği bestecilerinden biri olarak tanınır.
İlk yıllarında vokal müzik besteledi, 16 yaşında Napoli Sarayı’nın orgcusu oldu. 1703’te bestelediği ilk operası aynı kentte sahnelendi. 1705’te müzik öğrenimi görmek amacıyla Venedik’e gitti. Orada ünlü opera bestecisi Francesco Gasparini’den ders aldı, Antonio Vivaldi’nin yapıtlarını inceledi ve Georg Friedrich Hândel’le ancak ölümüyle sona erecek bir dostluk kurdu.
1709-19 arasında Roma’da çalıştı. Beş yıl boyunca sürgündeki Polonya Kraliçesi Maria Kazimiera’nın küçük tiyatrosunun müzik yöneticiliğini üstlendi ve bu tiyatroda sahnelenmek üzere operalar yazdı. Kraliçenin 1714’te İtalya’dan ayrılmasından sonra San Pietro Bazilikası’nda müzik yöneticiliği yaptı. Kilise korosu için en iyi vokal yapıtı sayılan 10 bölümlük Stabat Mater’ı yazdı.
1719’da Roma’dan ayrıldı. Sonraki yıl Lizbon’a gitti ve orada Portekiz Kralı V. Joâo’nun sarayında müzik yöneticiliğine atandı. Aynı dönemde, sonradan İspanya kraliçesi olan Prenses Maria Barbara ile erkek kardeşine müzik dersleri verdi. Klavsen sonatlarının çoğunu kusursuz bir klavsenci olan Prenses Maria için yazdı. 1729’da Maria Bârbara’nın İspanyol veliahtı (sonradan İspanya Kralı VI. Fernando) ile evlenmesi üzerine onunla birlikte Ispanya’ya gitti. Yaşamının sonuna kadar İspanya’da kaldı.
Maria Barbara için klavsen alıştırması olarak yazdığı parçalar, sonradan son derece özgün ve pek çok teknik güçlükler içeren sonatlara dönüştü. 550’den fazlası günümüze ulaşabilen bu sonatlarda İspanyol müziğinin etkileri sezilir.
